بررسي توزيع قطري و وزني آئروديناميكي و اشكال ذرات اتمسفري در محدوده طرح ترافيك شهر تهران

سابقه و هدف: اجراي طرح هاي كنترلي، پايش و تدوين قوانين ترافيكي و مديريتي نياز به كسب اطلاعات اساسي و بنيادين در خصوص منشأ ذرات، خواص فيزيكي - شيميايي و رفتار آن ها در اتمسفر دارد. جمع آوري اين اطلاعات نياز به مطالعه ابعاد مختلف ماهيتي ذرات دارد كه بيشتر آن ها به صورت مستقيم امكان پذير نخواهد بود. چالش آلودگي هواي كلانشهر تهران نياز به انجام مطالعات بنيادين داشته و ما در اين تحقيق سعي كرديم ابعاد جديدي از ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي بنيادين ذرات اتمسفري شهر تهران را ارائه دهيم.مواد و روش ها: فرايند جمع آوري ذرات جهت ارزيابي غلظت و تركيب شيميايي آن ها توسط نمونه بردار حجم بالا به مدت 1 تا 24 ساعت و متوسط جريان m^3/min 1.7 روي فيلترهاي فايبرگلاس انجام شد. همچنين براي تعيين توزيع قطر آئروديناميكي ذرات از نمونه بردار آبشاري (ايمپكتور اندرسن) با جريان L/min 28.3 و به مدت 72 ساعت تا 7 روز استفاده شد. بعد از نمونه برداري، نمونه ها جهت تعيين غلظت كل و توزيع آئروديناميكي در آزمايشگاه آماده سازي شدند.نتايج و بحث: نتايج نشان داد، ميانگين غلظت ذرات در طول دوره نمونه برداري µg/m^3 118.11±6.9 بود. در طول دوره نمونه برداري بالاترين غلظت ذرات جمع آوري شده µg/m^3 154.22±61.1 و كمترين مقدار آن µg/m^3 129.23±12.15 به ثبت رسيد. نتايج بررسي SEM نمونه هاي برداشت شده نشان داد كه ذرات به شكل كروي، نامنظم، ليف مانند و همچنين اشكال كريستالي حضور دارند. غالب عناصر در اين نمونه ها شامل K، Ca، Cl و Fe است كه به همراه تركيب هاي از Ti، Zn ديده مي شود. ساختارهاي خوشه مانند و بي شكل غني از O، Zn، Mg، Fe، K، Si و Na در ذرات با ابعاد 2 تا 7 ميكرومتر مشاهده شد.نتيجه‌گيري: باتوجه به نتايج و مقايسه با ساير كارهاي صورت گرفته شده در اين زمينه، ذرات ريز بيشتر طي فرآيندهاي احتراق سوخت توسط صنايع و حمل و نقل شهري انتشار مي يابند. همچنين ذرات بزرگتر طي فعاليت هاي انساني مانند گرد و غبار توليدي در جاده ها توسط وسائل نقليه، ساخت و ساز ساختماني و صنايع توليد و منتشر مي شود.