ارزيابي كيفيت آب رودخانه تجن با استفاده از شاخص IRWQIsc

آب رودخانه ها بيش از آب هر منبع ديگري براي مصارف گوناگون استفاده مي شوند. اين مطالعه با هدف ارزيابي كيفيت آب رودخانه تجن توسط شاخص كيفيت آب هاي سطحي ايران IRWQIsc)) طراحي و اجرا گرديد. با توجه به استقرار منابع آلاينده در حاشيه رودخانه تجن (فاضلاب هاي مختلف كشاورزي، صنعتي، شهري و خانگي) نمونه برداري از 9 ايستگاه با 3 تكرار در دو فصل (بهمن ماه 1399 و تيرماه 1400) صورت گرفت و 11 پارامتر كيفي آب شامل BOD5، COD، آمونيوم، نيترات، فسفات، كدورت، pH، كليفرم مدفوعي، هدايت الكتيريكي، اكسيژن محلول و سختي كل بـا استفاده از روش استاندارد در آزمايشگاه اندازه گيري شد. در مطالعه حاضر، مقدار متوسط BOD5 ،COD، آمونيوم، نيترات، فسفات، كدورت، pH، كليفرم مدفوعي و هدايت الكتيريكي در هر دو فصل از ايستگاه هاي بالادست به سمت پايين دست افزايش يافت، اكسيژن محلول در هر دو فصل از بالا دست به سمت پايين دست كاهش پيدا كرد و سختي كل از بالادست به سمت پايين دست رودخانه روند منظمي نداشت. نتايج شاخص IRWQIsc نشان داد كه اين شاخص براى تمام ايستگاه هاى رودخانه تجن در فصل سرد بين 23/7 تا 70/08 و در فصل گرم بين 64/21 تا 16/35بود. به‌طوركلي، آب رودخانه تجن در كلاس توصيفي كيفي متوسط و بد قرار گرفت و هر چه زمين هاي كشاورزي به ايستگاه هاي مورد مطالعه نزديك تر بودند، آلودگي آب نيز بيشتر بود. مهم ترين منشأ آلودگي در محدوده مورد مطالعه، برداشت بي رويه شن و ماسه، پساب كارخانه چوب و كاغذ مازندران، مزارع پرورش ماهي، دامداري، فاضلاب شهر ساري، روستاهاي اطراف، پساب شاليزارها و مزارع كشاورزي بود. در اين راستا، توجه به مديريت جامع منابع آبي و ارزيابي اثرات محيط زيستي بايد در اولويت قرار گيرد.