عنوان مقاله :
واكاوي كاربردهاي تحليل هزينه-اثربخشي در تصميم گيري ها و سياستگذاري هاي آموزشي
پديد آورندگان :
نادري ، ابوالقاسم دانشگاه تهران - دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي
كليدواژه :
تحليل هزينه-اثربخشي , تصميم گيري آموزشي , سياستگذاري آموزشي , تحليل توليدات آموزشي , تحليل هزينه هاي آموزشي
چكيده فارسي :
هدف براي ارتقاي كيفيت تصميم گيريها و سياستگذاريهاي آموزشي كه با ساختارها و پيچيدگيهاي زيادي احاطه شده اند، تأمين اطلاعات علمي - فني دقيق و كاربردي اهميت زيادي دارد در عين حال روشهاي تحليل متعارف قابليت لازم را براي تحقق اين مهم ندارند براي رفع اين چالش مهم مطالعه حاضر تحليل چندوجهي هزينه اثر بخشي را پيشنهاد كرده است؛ اين روش با تلفيق دو تحليل متعارف و پراستفاده يعني تحليل توليد و تحليل هزينه اطلاعات علمي فني مناسب و غني براي اولويت بندي گزينه هاي ناظر به تصميمات تخصيص منابع در آموزش و پرورش فراهم ميكند و قابليتهاي بي بديلي در اختيار تصميمگيران و سياستگذاران قرار مي دهد تحليل هزينه اثربخشي با دو روش ساده و تفصيلي قابل انجام است كه طي سالهاي اخير روش ساده بطور چشمگيري مورد توجه محققان قرار گرفته اما روش تفصيلي برغم قابليت هاي بي بديل ،آن بطور كلي در عرصه تحقيقات ،آموزشي دچار كم توجهي مفرط بوده است. روش ها: براي واكاوي و شناسايي قابليتهاي تحليل هزينه اثر بخشي ،تفصيلي سه مجموعه اطلاعات آماري آموزشي متفاوت استفاده شده است. جامعه آماري ،اول شامل وضعيت تحصيلي 1505 دانش آموز در 32 مدرسه جامعه آماري دوم متشكل از 44575 دانش آموز در 329 مدرسه و جامعه آماري سوم در بردارنده 12798 دانش آموز در 301 كلاس درس ميباشند براي بدست آوردن اطلاعات علمي فني هزينه اثربخشي تابع توليد آموزشي و رابطه هزينه براي هر يك از جوامع آماري تخمين زده شده و ضرايب برآورد شده با منطق هزينه اثربخشي تلفيق و تركيب شده است. يافته ها: بسته به نوع و غناي دادهها ميزان اثرگذاري عوامل آموزشي در عملكرد تحصيلي و هزينههاي مدارس متفاوت اما سازگار با تصميم گيري آموزشي انتظارات نظري به دست آمده است در جامعه آماري ،اول نوع مدرسه غير دولتي با ضريب ،0/004 در جامعه آماري دوم، معلمان قراردادي سياستگذاري آموزشي با ضريب 0/047 و در جامعه آماري ،سوم پيشينه تحصيلي دانش آموزان با ضريب 0/657 و معلمان داراي سابقه 3 تا 8 سال با ضريب در ازاي يك واحد پولي هزينه شده بيشترين اثر بخشي را داشته اند. نتيجه گيري و پيشنهادات: دستاوردها نشان دادند كه ويژگيهاي دادههاي آماري در دسترس نقش كليدي در اجرا و انجام تحليل هزينه- اثربخشي با رويكرد تفصيلي دارد و بايد شامل ملاكها و نشانگرهاي عملكرد تحصيلي و عوامل مرتبط آن باشد. تحليل توليد وضعيت اثر بخشي عوامل آموزشي و تحليل هزينه وضعيت هزينه بري عوامل آموزشي را مشخص مي كنند كه هر يك به تنهايي وجوه متفاوت و محدودي از واقعيت هاي آموزشي را آشكار و بازنمايي مي نمايند كه نتايج آنها عموماً براي تصميم گيري و سياستگذاري، ناسازگاري ايجاد مي كنند با انجام تحليل هزينه اثربخشي دو مسئله اساسي كم دقتي و ناسازگاري مورد اشاره برطرف مي شود و در عين حال، اطلاعات علمي فني جزئي و عميقي براي ارتقاي كيفيت تصميم گيريها و سياستگذاري ها فراهم ميگردد؛ از اين رو روش تحليل هزينه اثر بخشي براي تحقيقات آموزشي و تدوين سياستهاي آموزشي پيشنهاد مي شود.نواوري واصالت: نوآوري مبنايي اين تحقيق بازنمايي قابليت هاي تحليل هزينه -اثربخشي تفصيلي نسبت به روش ساده است كه در تحقيقات آموزشي مورد غفلت قرار گرفته و در عين حال به شناخت دقيق تر واقعيت هاي پيچيده دنياي تعليم و تربيت منجر ميشود و اطلاعات و دستاوردهاي علمي فني سازگار فراهم مي.كند ،همچنين پياده سازي روش چگونگي تركيب عناصر متعارف فرايند آموزش با منابع مالي هزينه شده همراه با نحوه اولويت بندي دقيق گزينه هاي مختلف تصميمات و خط مشي ها در اين راستا قابل ذكراند.
عنوان نشريه :
مطالعات برنامه ريزي آموزشي
عنوان نشريه :
مطالعات برنامه ريزي آموزشي