ارزيابي تأثيرات شهرنشيني بر تغييرات فراسنج‌هاي دمايي (دماي حداقل و حداكثر) در نقاط شهري، پژوهش مورد ي: شمال‌غرب ايران

هدف پژوهش حاضر ارزيابي تأثيرات شهرنشيني بر تغييرات زماني و مكاني فراسنج‌هاي اقليمي و ارتباط با آن است. بنابراين تأثير شهرنشيني بر دماي حداقل و حداكثر در نقاط شهري شمال ‌غرب ايران بررسي گرديد. از داده‌ هاي هواشناسي (1987 - 2017) و داده ‌هاي شهرنشيني حاصل از سرشماري عمومي و نفوس مسكن (1365 - 1395) استفاده شد و روش ‌هاي آماري ضريب همبستگي پيرسون و آزمون من كندال به كار برده شد. براساس اين آزمون روند مثبت و معناداري در دماي حداقل و حداكثر در ميان ايستگاه هاي شهري مشاهده گرديد. نوآوري مقاله حاضر در تأثير افزايش جمعيت و توسعه فيزيكي شهرها بر پارامترهاي اقليمي شهرها مي ‌باشد. تغييرات ده‌ه اي نشان از تأثير شهرنشيني بر آب‌وهوا است. نتايج ارتباط دماي حداقل و حداكثر با تعداد جمعيت در نقاط شهري مثبت مي باشد. ميزان همبستگي دماي حداقل در خلخال و خرم‌دره (شهرهاي كوچك) 0.8، در شهرهاي مراغه و خوي (شهرهاي متوسط) 0.7 و دماي حداكثر در شهر مهاباد 0.61 به‌دست آمد و در شهرهاي بزرگ اردبيل و زنجان ارتباط بسيار زيادي به ميزان 0.7، 0.75 اما در اروميه و تبريز (شهر خيلي بزرگ و كلان شهر) جمعيت با دماي حداقل ارتباط كمي داشت ولي دماي حداكثر در هر دو شهر با ضريب بالاي 0.68، 0.61 مشاهده شد كه نشان ‌دهنده نقش قابل‌توجه شهرنشيني در آب‌وهواي شهري است. در شهرهاي كوچك و متوسط و بزرگ تغييرات در دماي حداقل قابل توجه بود. در تمامي ايستگاه‌ ها بررسي تغييرات دهه اي جمعيت و دماي حداقل و حداكثر روند افزايشي نشان داد و تغييرات زياد در دهه ‌هاي 1375 - 1385 و 1385 - 1395 مي ‌باشد.