منبع‌شناسي پرسيكاي كتسياس: در جست‌وجوي منابع ايراني

موضوع منابع ايراني استفاده‌شدۀ كتسياس، در طول دو سدۀ گذشته همواره محل مناقشه بوده است. اين منابع در دو گروه مكتوب و روايي، قابل مطالعه هستند. موضوع استفادۀ احتمالي كتسياس از منابع ايراني در اين پژوهش، ذيل چهار عنوان واكاوي شد: ابتدا منابع ايراني كتسياس را بررسي كرده‌ايم، سپس از اهميت نقش بلخ و بلخيان و سكاها در روايت كتسياس سخن رفته است، در گام سوم نيز، به اهميت و نقش سرزمين ماد پرداخته‌ايم، در چهارمين گام، سه نام اُكسوآرتس، اسپيتاماس و داماسپيا از ميان نام‌هاي اشخاص با ريشۀ زردشتي كه از طريق روايات منقول از كتسياس- مانند فُتيوس و ديودُر- به دست ما رسيده، برگزيده و مطالعه شده‌اند. همچنين شاهد يا شواهد تاريخي موجود دربارۀ و يا مرتبط با آن نام‌هاي اشخاص، در اسناد تاريخي جست‌وجو شده است. اين نام‌ها در بسياري از متون كلاسيك، سنت ديني زردشتي و نيز اسناد رسمي دستگاه اداري هخامنشيان تأييد شده‌اند. همچنين به روابط ميان اين نام‌هاي اشخاص با سرزمين‌هاي مذكور، يعني بلخ و ماد، اشاره شده است. نتيجۀ پژوهش حاضر، در نهايت، نشان‌دهندۀ وجود منابع مكتوب و روايي ايراني استفاده‌شدۀ كتسياس هستند و نشان مي‌دهند كه كتسياس در مدعاي خود مبني‌بر استفاده از اسناد رسمي و بهره‌مندي از منابع شفاهي، احتمالاً بر حق بوده است.