مقايسه حجم مغز در فوتباليست‌ها و غير فوتباليست‌ها و بررسي اثر هدينگ مكرر: مطالعه مورد- شاهدي

مقدمه: هدينگ (Heading) تكنيكي است كه به موجب آن، بازيكن از سر محافظت نشده براي ضربه عمدي به توپ و هدايت آن در حين بازي استفاده مي‌كند. نگراني‌هاي فزاينده‌اي در مورد آثار منفي ضربات تكراري به سر در مهارت هدينگ وجود دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر، مقايسه حجم مغز در فوتباليست‌ها، فوتساليست‌ها و افراد غير ورزشكار بود. همچنين، نقش هدينگ بر شاخص Evan’s بررسي گرديد. مواد و روش‌ها: شركت‌كنندگان اين مطالعه شامل 83 مرد سالم [55 ورزشكار حرفه‌اي (30 فوتباليست و 25 فوتساليست) و 28 غير ورزشكار] بود. نمونه‌هاي ورزشكار با استفاده از نسخه دو هفته‌اي پرسش‌نامه شمارش تعداد هد، از بين فوتباليست‌ها و فوتساليست‌هاي شاغل در ليگ حرفه‌اي استان هرمزگان به صورت هدفمند و نمونه‌هاي غير ورزشكار نيز از بين مراجعان به مركز Magnetic resonance imaging (MRI) بيمارستان خليج‌فارس بندرعباس به صورت تصادفي انتخاب شدند. جهت بررسي حجم مغز، از شاخص Evan’s استفاده گرديد. به منظور مقايسه ميانگين گروه‌ها، آزمون ANOVA مورد استفاده قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين مواجهه در سال در فوتباليست‌ها و فوتساليست‌ها به ترتيب 49.99 ± 343.40 و 44.84 ± 352.40 جلسه (مسابقه يا تمرين و احتمال قرار گرفتن در موقعيت هد زدن است) و ميانگين تعداد هد در سال در فوتباليست‌ها، 1632 هد بود. ميانگين شاخص Evan’s در فوتباليست‌ها 0.021 ± 0.248، در فوتساليست‌ها 0.020 ± 0.247 و در غير ورزشكاران 0.018 ± 0.251 گزارش گرديد. تمام نمونه‌ها شاخص Evan’s نرمال داشتند. نتايج آزمون ANOVA نشان داد كه بين شاخص Evan’s بازيكنان فوتبال، فوتسال و غير ورزشكاران (F2=0/272, P=0/76) و بين شاخص Evan’s در پست‌هاي مختلف بازي (F2=0/772, P=0/47) اختلاف معني‌داري وجود نداشت (0.05 P). نتيجه ‎گيري: شاخص Evan’s در فوتباليست‌ها و فوتساليست‌هاي ايراني شاغل در ليگ استان هرمزگان شايد متأثر از ضربات ريز و مكرر ناشي از مهارت هدينگ نيست؛ هرچند اين احتمال وجود دارد كه شاخص مذكور از ورزش و فعاليت بدني تأثير بپذيرد. انجام تحقيقات بيشتر در اين زمينه توصيه مي‌شود.