استعاره مفهومي عشق در طريقت‌نامه عماد فقيه كرماني

استعاره‌مفهومي از مقوله‌هاي بنيادي زبان‌شناسي شناختي است. مقوله‌زباني كه صرفاً مربوط به واژه ها نيست، بلكه از فرآيندهاي تفكر انسان است و زبان را از حد شگردي بلاغي به سطح وسيله اي براي انديشه‌عميق تر و شناخت والا مي رساند. با توجه به اينكه شيوه‌حركت و سير تعالي در آموزه هاي عرفاني به زبان رمز است و عرفان قلمرو هنري زبان در معناي يك نظام اشاري است و از آنجا كه در نظريه‌شناختي، استعاره به عنوان پديده اي در كليت زبان حضور جهت‌دهنده دارد به اين معني كه يك حوزه‌مفهومي براساس حوزه‌مفهومي ديگر شناخته مي شود، اين استعاره در اشعار عرفاني راه پيدا كرده است. عماد فقيه كرماني از عارفان قرن هشتم در طريقت‌نامه كه آن را در 10 باب و هر باب را در 10 فصل در آداب سير و سلوك و وظايف سالكان و مقامات و احوال عارفان سروده، كمال محبت به حق تعالي را عشق مي داند. در اين پژوهش ابتدا گزارشي از زندگي عمادالدين فقيه كرماني، طريقت‌نامه، استعاره‌مفهومي داده شده و در آخر به بررسي استعاره‌مفهومي عشق در طريقت‌نامه پرداخته شده است. از آنجا كه استعاره‌مفهومي داراي دو حركت از مبدأ به مقصد است بر اين اساس داراي سه بار معنايي مثبت، منفي و خنثي مي شود. نتيجه پژوهش اين است كه عماد از دو طريق «انتقال معنا» و «تغيير معنا»، توانسته معناهاي تازه اي به عشق داده و با ايجاد تعليق در معناي واژه ها، خواننده را در گرفتن معنا و تعابير گسترده تر آزاد بگذارد.