بررسي تاثير آزادسازي تجاري بر واردات برخي از نهاده‌هاي كشاورزي در ايران

مقدمه و هدف: بخش كشاورزي در زمينه توليد و عرضه مواد غذايي مورد نياز جامعه، اشتغال، كاهش فقر و افزايش سلامت جامعه از اهميتي بسزا برخوردار است. لذا تجارت در اين بخش، با فراهم كردن و دسترسي توليدكنندگان به نهاده هاي مورد نياز، فناوري هاي نوين، انواع گوناگون نهاده هاي وارداتي، افزايش در انتخاب توليد كالاي گوناگون، كاهش هزينه هاي نوآوري و در نتيجه، توليد بيشتر كالاي جديد، موجب توسعه و گسترش اين بخش شده است. هدف از انجام مطالعه، بررسي رابطه تأثير آزادسازي تجاري بر واردات تعدادي از نهاده هاي بخش كشاورزي ايران است. مواد و روش ها: با توجه به اينكه الگوهاي تخصصي تجارت و صادرات نقش مهمي در رشد و توسعه اقتصاد كشور به عهده دارند، در اين مطالعه به بررسي رابطه‌ بلندمدت و كوتاه‌مدت بين تاثير آزادسازي تجاري بر واردات تعدادي از نهاده‌هاي بخش‌كشاورزي ايران طي دوره زماني 1397- 1388 با استفاده از داده‌هاي تابلويي است. براي برآورد روابط بلند مدت و كوتاه مدت متغيرهاي مورد بررسي، الگوي پانل ميانگين گروهي تلفيقي خود توضيح با وقفه هاي گسترده (pmg) و ميانگين گروهي (mg) استفاده شد. يافته ها: نتايج مدل PMG ARDL نشان داد در بلندمدت شاخص آزادسازي تجاري 0.32 درصد واردات نهاده هاي كشاورزي را افزايش داده است. همچنين، مقدار اين شاخص براي كود، سموم شيميايي و بذرهاي كشاورزي بترتيب 0.578-، 0.17 و0.043محاسبه شد كه بيانگر اين بود، ايران جهت تأمين نهاده‌هاي بخش‌كشاورزي به واردات وابسته است. بحث و نتيجه گيري: نتايج مطالعه نشان داد در بلندمدت شاخص آزادسازي تجاري تأثير مثبتي بر واردات نهاده هاي بخش كشاورزي دارد كه اين امر پيامدهاي منفي بر بخش كشاورزي و براي كشاورزان به دنبال دارد. در اين راستا سياست هاي حمايتي دولت بايستي بيشتر در جهت افزايش توليدات داخلي و حمايت از توليدكنندگان در برابر رقباي خارجي، ايجاد زيرساخت هاي مناسب براي ورود فناوري هاي نوين و پيشرفته بكار گرفته شود.