ساخت سازه‌اي گروه اسمي در گلستان و بهارستان (كاربرد نحو در سبك‌شناسي ادبي)

جامي بهارستان را متناسب با ويژگي‌هاي موجود در گلستان سعدي تأليف نموده است. اين موضوع در يك نگاه كلي نيز قابل مشاهده است. با وجود گرايش بيشتر هر دو اثر در كاربرد قطب «انتخاب» به جاي «تركيب»، اين مسأله پيش مي‌آيد كه دو اثر كه به لحاظ سبكي نزديك به هم هستند، به لحاظ زباني از چه ويژگي‌هايي برخوردارند و چه شباهت‌ها يا تفاوت‌هاي زباني بين آن دو وجود دارد. در اين پژوهش سازه گروه اسمي به عنوان يكي از سازه‌هاي مهم زبان در پيكره‌اي برگرفته از نمونه‌هايي از گلستان و بهارستان به روش توصيفي-تحليلي مورد بررسي قرار گرفته است. يافته‌هاي پژوهش بيانگر آن است كه در مجموع فراواني گروه‌هاي اسمي گلستان بيشتر از بهارستان است. همچنين فراواني و فراواني نسبي گروه‌هاي اسمي بدون وابسته در گلستان بيشتر از بهارستان است. بررسي وابسته‌هاي هسته در گروه‌هاي اسمي دو اثر نشان از آن دارد كه ساخت «هسته+اسم»، «هسته+صفت بياني» و «هسته+گروه اسمي»، ساخت‌هاي غالب گروه‌هاي اسمي تك‌وابسته و «بند موصولي» به عنوان وابسته پسين غالب گروه‌هاي اسمي دو‌ وابسته گلستان و بهارستان است. از سوي ديگر، ساخت‌هاي «سور+هسته»، «هسته+اسم»، «هسته+صفت بياني» و «هسته+گروه اسمي» ساخت‌هاي غالب گروه‌هاي اسمي تك‌وابسته گلستان و ساخت‌هاي «صفت مبهم+هسته»، «هسته+اسم»، «هسته+صفت بياني»، «هسته+بند موصولي»، «هسته+گروه اسمي» و «هسته+گ.ح.ا.» ساخت‌هاي غالب گروه‌هاي اسمي تك‌وابسته بهارستان هستند. به نظر مي‌رسد ساخت سازه‌اي گروه اسمي مي‌تواند به عنوان ابزاري نحوي براي شناسايي دقيق‌تر شباهت‌ها و تفاوت‌هاي آثار گوناگون ادبي استفاده شود و با طرح فرضيه‌هايي به نمايان شدن ويژگي‌هاي سبكي فردي و اجتماعي در آثار ادبي كمك كند.