نگاهي به ويژگي‌هاي دستوري در ضريرنامۀ طغان‌شاه بن ‌نظام قمي شاهرودي

منظومۀ حماسۀ ديني انتقاميّه / ضريرنامه از طغان‌شاه بن نظام قمي شاهرودي يكي از نمونه‌هاي شاخص حماسۀ ديني در ادب پارسي است كه در قرن نهم هجري دربارۀ انتقام ضرير خزاعي، محمّد حنفيّه، مسيّب، طغان، عمر بن علي، فضلِ جعفر و ديگر پهلوانان از يزيد، عمرِ سعد، يعقوب عسقلاني، شاه حلب و ديگر حاميان يزيد سروده شده است. ماجراي منظومه از رسيدن كاروان اسيران كربلا به شهر عسقلان آغاز مي‌گردد و با نجات امام سجاد(ع) و كاروان كربلا از چنگ يزيد و نهايتاً با مرگ يزيد خاتمه مي‌يابد. بررسي دستوري اين منظومه براي شناختن بيشتر زبان حماسي اين منظومه و ديگر منظومه‌هاي ديني سودمند است. با بررسي موارد دستوري و مصداق‌هاي آن، لايه‌هاي زباني و محتوايي بيشتري از اين اثر به دست مي‌آيد. دراين پژوهش، نخست دربارة حماسه، حماسۀ ديني و علل پيدايش و نمونه‌هاي آن و نيز دربارۀ ابن‌نظام و منظومه‌اش سخن گفته‌ايم و پس از معرّفي مختصر ضريرنامه، برخي نكات دستوري اين اثر با ذكر شواهد بررسي شده است. با ذكر اين موارد پي مي‌بريم كه كهنگي سبك در آن كاملاً مشهود است و يكي از حماسه‌هاي برجستۀ ديني به حساب مي‌آيد كه از نظر بافت داستان، استحكام الفاظ، زبان مناسب و ساخت دستوري، شايستگي توجّه بيشتر دارد.