بررسي رابطۀ شاخص غبارناكي با برخي از متغيرهاي اقليمي، شاخص پوشش گياهي و تيپ‌هاي اراضي (مطالعه موردي: دشت يزد-اردكان)

گردوغبار يكي از مهم ترين پديده ‌هاي اتمسفري رايج در مناطق خشك و نيمه خشك است كه طي دهۀ اخير مورد توجه پژوهشگران زيادي قرار گرفته است. پژوهش حاضر، تعداد روزهاي گردوغبار و رابطۀ آن با ويژگي ‌هاي اقليمي، پوشش گياهي و تيپ‌ هاي اراضي از سال 2005 تا 2017 ميلادي، واقع در منطقه دشت يزد-اردكان مورد بررسي قرار داده است. شاخص غبارناكي منطقه مورد مطالعه در دو ايستگاه هواشناسي يزد و ميبد، محاسبه و با طبقه‌ بندي تصاوير دو ماهواره لندست 7 و 8 در سال ‌هاي مذكور، نقشۀ تيپ ‌هاي اراضي در واحدهاي كاري اراضي زراعي، اراضي شهري، دشت‌ سر اپانداژ، دشت­‌سر پوشيده و ارگ، تهيه شد، سپس لايه NDVI در دو طبقه، براي ماهواره‌هاي لندست 7 و  8  محاسبه شد. مساحت طبقات براي تمام سطوح منطقه و همچنين در دو حريم 10 و 20 Km به مركز ايستگاه ‌هاي يزد و ميبد، محاسبه گرديد. در گام بعد رابطۀ متغيرهاي اقليمي شامل ميانگين دما، بارش و رطوبت نسبي سالانه محاسبه و در پايان رابطۀ بين شاخص غبارناكي با تيپ اراضي، لايه NDVI و متغيرهاي اقليمي به‌ دست آمد. نتايج نشان داد كه رابطۀ بين شاخص DSI با تيپ ارگ مستقيم، ولي با تيپ ‌هاي دشت‌ سر اپانداژ، دشت‌ سر پوشيده و اراضي زراعي رابطه عكس دارد. طبق نتايج بدست آمده، تيپ اراضي شهري بر روي شاخص غبارناكي داراي تأثير چنداني نيست. در بررسي شاخص DSI با شاخص NDVI با افزايش شاخص غبارناكي منطقه، مقادير NDVI براي تمام سطوح كاهش يافته است. رابطه متغيرهاي اقليمي با شاخص DSI نيز نشان داد كه با كاهش ميانگين بارش سالانه و رطوبت نسبي و افزايش دماي ميانگين، شاخص غبارناكي افزايش يافته است.