ارائه الگوي پياده‌سازي، راهبري و سنجش فرهنگ ايمني فرآيند در صنايع فرآيندي

زمينه و هدف: نتايج بررسي علل وقوع حوادث فرآيندي در صنايع بر اهميت جنبه هاي مختلف فرهنگ ايمني فرآيند تاكيد دارد. پژوهش حاضر با هدف طراحي الگوي سنجش فرهنگ ايمني فرآيند انجام پذيرفت تا ضمن شناسايي نقاط قوت و ضعف فرهنگي، زمينه مناسبي جهت ارتقاء عملكرد مديريت ايمني فرآيند و در نتيجه كاهش يا حذف رويدادهاي ناگوار فرآيندي فراهم گردد.روش بررسي: به منظور استخراج مباني نظري، راهنماهاي مرجع بين المللي مديريت ايمني فرآيند با تمركز بر الزام فرهنگ ايمني فرآيند بررسي، ضمن تعريف معيارهايي، جامع ترين مدل انتخاب و با استناد به مدل منتخب، مباني كليدي فرهنگ ايمني فرآيند، مولفه هاي ضروري تحقق آن ها، فعاليت هاي مورد نياز جهت اجراي هر يك از مولفه هاي ضروري و سطوح مختلف انتظارات عملكردي به تفكيك هر فعاليت اجرايي تبيين شد. براساس محتواي توليدي، چك ليست مميزي سيستمي ميداني و پرسش نامه فرهنگ ايمني فرآيند تنظيم و روايي و پايايي آن بررسي، سپس چك ليست و پرسش نامه در يك مجتمع پتروشيمي در سال 1401 تكميل و نتايج تحليل گرديد.يافته ها: جامع ترين مدل از منظر فرهنگ ايمني فرآيند، راهنماي ايمني فرآيند مبتني بر ريسك مركز فرآيند شيميايي آمريكا است. روايي و پايايي مورد تأييد پرسش نامه و همچنين يافته هاي حاصل از فرآيند مميزي و پرسش نامه هاي تكميلي در مطالعه موردي، نشان داد الگوي پيشنهادي در صنايع فرآيندي، عملياتي و كاربردي است.بحث و نتيجه گيري: فرهنگ ايمني فرآيند، عامل تعيين كننده اي در نحوه مديريت ريسك هاي فرآيندي مي باشد. الگوي پيشنهادي مي تواند به عنوان ابزاري مناسب جهت پياده سازي، راهبري، ارزيابي وضعيت، سنجش عملكرد و در نهايت نگهداشت و ارتقاء فرهنگ ايمني فرآيند در صنايع فرآيندي مورد بهره برداري قرار گيرد.