بررسي اثرات تغييرات ساختاري و رشد اقتصادي بر انتشار دي‌اكسيد كربن در ايران: كاربرد رهيافت خود رگرسيو با وقفه‌هاي گسترده

زمينه و هدف: عوامل مختلفي باعث افزايش بعضي از آلايند هاي خطرناك از قبيل دي اكسيد كربن در محيط مي شوند. بررسي عوامل مؤثر بر افزايش آلاينده هاي مذكور مي تواند در برنامه ريزي براي كنترل و مديريت آلاينده ها مؤثر واقع شود. بنابراين مطالعه حاضر درصدد است، تأثير ميزان رشد زير بخش‌هاي اقتصادي كشور، رشد اقتصادي، مصرف انرژي، رشد شهرنشيني، درجه باز بودن تجارت و توسعه مالي را بر ميزان انتشار گاز دي اكسيد كربن مورد بررسي قرار دهد. روش بررسي: مدل آلودگي زيست‌محيطي اين مطالعه با استفاده از رهيافت خود توضيح با وقفه هاي گسترده (ARDL) و الگوي تصحيح خطا (ECM) در ايران طي دوره زماني 2017-1985 تخمين و ضمن بررسي رابطه بلندمدت بين متغيرهاي الگو، پويايي هاي كوتاه مدت الگو و سرعت تعديل عدم تعادل كوتاه مدت به بلندمدت برآورد شده است. يافته‌ها: يافته‌هاي حاصل از الگوي بلندمدت نشان داد، رشد شهرنشيني با مقدار 0.527 درصد داراي بيشترين تأثير مثبت و درجه بازبودن تجارت با مقدار 0.125 درصد، كمترين تأثير منفي را بر انتشار دي اكسيد كربن داشته است. بحث و نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان دهنده تأثير منفي رشد اقتصادي بر مقدار انتشار دي‌اكسيد كربن در بلندمدت است  كه در هر دوره حدود 14 درصد از عدم تعادل هاي بي ثباتي ميزان انتشار دي اكسيد كربن برطرف مي شود و حدود هفت دوره لازم است تا خطاي تعادل كوتاه مدت تعديل و مدل به تعادل بلندمدت بازگردد و همچنين وجود رابطه مثبت بين رشد زيربخش هاي اقتصادي كشور با انتشار دي اكسيد كربن در كوتاه مدت و بلندمدت باعث افزايش اين آلاينده خواهد شد.