بلاغت پرسش در غزل سلمان ساوجي

سلمان ساوجي از جمله شاعراني است كه از ظرفيت‌هاي بلاغي جمله‌هاي پرسشي در اشعارش به‌‌طور گسترده‌اي بهره برده‌ است. مطالعۀ غزل سلمان ساوجي از ديدگاه تحليل اغراض ثانوي جمله، راهي به شناخت سبك غزل و لايه‌هاي فكري وي محسوب مي‌شود. از آنجا كه سلمان در غزل، 521 پرسش بلاغي را در 39 غرض ثانوي به ‌كار برده ‌است؛ مطالعه غزل وي از زاويۀ منظورشناسي جمله‌هاي پرسشي، ضروري به نظر مي‌رسد. پژوهش پيش‌رو اغراض ثانوي جمله‌هاي پرسشي و دسته‌بندي آن‌ها را در غزل سلمان ساوجي بر اساس روش توصيفي- تحليلي و بر مبناي مطالعات كتابخانه‌اي كاويده است. يافته‌هاي پژوهش نشان‌ مي‌دهد شاعر با طرح سؤال بلاغي، چهار هدف را دنبال مي‌كند كه عبارت‌اند از: افزايش بار عاطفي كلام، اغراق، برجسته‌سازي و تأكيد كلام، كاهش بار آمرانه و توبيخي جمله و جلب تأييد، مشاركت و همراهي مخاطب. سلمان توانسته است از طريق چينش هنرمندانۀ واژگان و دست‌كاري آگاهانۀ نحوي از رهگذر آفرينش پرسش‌هاي بلاغي، معاني تازه‎اي بيافريند تا از طريق ايجاد تكثّر معنايي و چندلايگي در متن، بر تأثير كلامش بيفزايد و مخاطب را با كاربرد و كاركرد چنين پرسش‌هاي بلاغي به اقناع برساند.