دگرديسي نوع نگاه به سگ: از ترحم در گذشته تا تفضل در جامعه امروزي ايران

داعيۀ پژوهش حاضر تبيين جايگاه سگ در جامعۀ كهن و امروزي با تمسك به متون ادب فارسي است و نگارنده مي‎كوشد ضمن واكاوي اين جايگاه در جامعۀ گذشته و امروزي، دلايل اين دگرگوني را تشريح نمايد. پس از ورود اسلام به ايران، فرهنگ، ادبيات و ايدئولوژي نويني شكل گرفت، آموزه‎هاي اسلام در ادبيات فارسي نيز متجلي شد و درنتيجه جامعۀ ايراني−اسلامي قائل به نوعي قواعد و شرايط در نگهداري حيواني نجس مانند سگ شد و تنها نگهداري از سگ مُعَلَم جهت شكار و نگهباني را با شرايطي به‌دور از محل زندگي جايز دانست؛ به‌طوري‌كه تنها با ديدگاه ترحم‎انگيز و به قصد ثواب براساس رعايت حقوق حيوانات به سگ درمانده غذا يا آبي داده مي‎شد و يا از ديدگاه جامعه‎شناسي موظف بودند در برابر خدمتي كه از حيوان مي‎گرفتند، غذاي آن را تأمين كنند، اما در جامعه امروزي اين رفتار ترحمي نسبت به سگ به نوعي رفتار تفضّلي تبديل شده است و آدمي با كاستن از جايگاه خود، تحت تأثير عوامل گوناگوني مانند مدگرايي، تبعيت از فرهنگ غربي، بي‎هويتي، ضعف معنويات و... نه‎تنها سگ را به خانۀ خويش برده، بلكه به نوازشش نيز اقدام كرده و معضلي به نام «سگ‎گرداني» پديدار شده است. پژوهش حاضر به روش توصيفي−تحليلي در پي بررسي جامعه‎شناسانۀ نوع نگاه به سگ براساس متون ادب فارسي در جامعه گذشته و جديد است.