تجزيه‌وتحليل حالت و اثر شكست (FMEA) براي شناسايي خطرات و ارزيابي ريسك در فرآيند توليد مالت

سابقه و هدف: عصاره مالت در توليد ،آبنبات ،مالشعير سسها صنايع پخت، قنادي، غذاي كودك، شكلات، داروسازي و كارخانه هاي لبني كاربرد گسترده اي دارد. مديريت ريسك در فرآيند توليد ،مالت نقش مهمي در ارتقاي ايمني محصولات و كارايي كارخانه ها دارد. روش تجزيه و تحليل حالات و اثر شكست (FMEA ) ابزاري نظام يافته و پيشگيرانه در مديريت ريسك است كه در تعريف شناسايي ارزيابي پيشگيري يا كنترل ،حالات علل و اثرات شكستهاي بالقوه در يك سيستم به كار گرفته مي شود هدف تحقيق ،جاري به كارگيري FMEA و دلفي فازي به عنوان ابزارهاي مناسب براي شناسايي پالايش و رتبه بندي شكستها در فرآيند توليد مالت از مرحله دريافت جو تا بسته بندي و ارائه راه كارهاي پيشگيرانه جهت كاهش شكست هاي مهم بود. مواد و روشها ابتدا عمليات واحد در توليد مالت در نظر گرفته شد كه شامل دريافت و بوجاري جو، شست و شو و مشروط سازي جوانه زني و خشك كردن آسياب و عصاره گيري سرد كردن و فيلتر كردن پر كردن و بسته بندي بود ،سپس توسط ۵ نفر از خبرگان اين صنعت و همچنين عملكرد و مستندات گذشته ،فرآيندها وضعيت موجود و شكست هاي بالقوه به تفكيك فرآيندهاي توليد تعيين شدند ،سپس علل ايجاد كننده شكستها و اثرات ناشي از اين شكست ها بر مشتري تعيين شد. يافته ها در فرآيند توليد ،مالت جمعاً ٨٦ شكست بالقوه در ٦ فرآيند اصلي شناسايي گرديد. نمره هاي مؤلفه هاي شدت اثر (S) ، وقوع (O) و احتمال كشف (D) توسط خبرگان به روش دلفي فازي اختصاص يافت با توجه به نمرات داده شده عدد اولويت ريسك (RPN) هر شكست محاسبه گرديد با توجه به عدد RPN و اعداد سه مؤلفه، شكست ها در سطح عادي، نيمه بحراني و بحراني دسته بندي شدند دريافت و بوجاري و جوانه زني خشك كردن و جداسازي ،ريشه مراحل پرخطر و سرد كردن و فيلتر كردن و پر كردن و بسته بندي مراحل كم خطر در فرآيند توليد مالت بودند در نهايت براي شكست هاي بحراني توسط خبرگان راه كارهاي پيشگيرانه ارائه شد. نتيجه گيري براي كاهش يا حذف شكستهاي بحراني كه عدد RPN بالاي ۱۲۰ و دو مؤلفه بالاي ٦ ،داشتند راهكارهاي عملي از جمله نصب تجهيزات به منظور كنترل دقيق تر فشار و رطوبت در فرآيندها افزايش كنترل بر عملكرد ،تجهيزات نمونه برداري و آزمايش مواد اوليه و نيمه ساخته ارائه شد.