اثر شستشوي برگي با آب تميز در آبياري باراني با پساب ماهي بر فتوسنتز سيب زميني

سابقه و هدف: در سال‌هاي اخير به دليل كمبود آب استفاده از آب‌هاي نامتعارف از جمله پساب پرورش ماهي براي مصارف كشاورزي افزايش يافته است. با توجه به كيفيت آب، روش آبياري و نوع محصول مي‌تواند تغيير كند. عناصر موجود در پساب ماهي با يكديگر اثر متقابل دارند و امكان دارد افزايش يا كاهش جذب يك عنصر از طريق برگ بر عملكرد و شاخص‌هاي رشد تأثير منفي داشته باشد. لذا هدف از پژوهش حاضر ارائه راهكارهاي بهره‌برداري از پساب ماهي قزل‌آلاي رنگين‌كمان در سامانه آبياري باراني جهت تأمين آب آبياري زراعت سيب‌زميني و تاثير شستشوي برگي با كيفيت مناسب بر عملكرد، درصد ماده خشك غده، قطر و ارتفاع ساقه، وزن مخصوص غده، كلروفيل، فتوسنتز، تعرق و هدايت روزنه‌اي است.مواد و روش‌‌ها: اين آزمايش در مزرعه تحقيقاتي شماره 2 دانشگاه كردستان، دشت دهگلان در استان كردستان به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملا تصادفي و در سه تكرار در تابستان سال 1398، 1399 و 1400 انجام شد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل آبياري در دو سطح A1 (آبياري با آب چاه) و A2 (آبياري با پساب ماهي) و همچنين شستشوي برگ‌هاي گياه در چهار سطح B1 (ده دقيقه قبل از اعمال پساب ماهي بر برگها، شستشوي برگي با آب تميز انجام شد)، B2 (ده دقيقه بعد از اعمال پساب بر برگها، شستشوي برگي با آب تميز انجام شد)، B3 (ده دقيقه قبل و بعد از اعمال پساب بر برگ‌ها، شستشوي برگي انجام شد)، B4 (هيچ گونه شستشوي برگي انجام نشد). جهت آبياري از سامانه آبياري باراني با آبپاش‌هاي ريز پاشنده استفاده گرديد. در انتهاي فصل رشد مقادير عملكرد غده تيمارهاي مختلف اندازه‌گيري گرديد. به منظور اندازه‌گيري كلروفيل برگ، از دستگاه كلروفيل متر استفاده شد. شاخص‌هاي مربوط به تبادلات گازي شامل ميزان فتوسنتز، هدايت روزنه‌اي و تعرق توسط دستگاه قابل حمل اندازه گيري شد. داده‌ها با Rstudio تجزيه و تحليل شد و مقايسه ميانگين‌ها بر اساس آزمون حداقل تفاوت معني‌دار(LSD) در سطح 1 و 5 درصد انجام شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد شستشوي برگها با آب تميز تاثير معني‌داري بر عملكرد و ساير شاخص‌هاي رشد داشته است. بيشترين مقدار عملكرد، قطر ساقه، وزن مخصوص غده، مقدار قرائت شده كلروفيل‌متر، فتوسنتز، تعرق و هدايت روزنه‌اي به ترتيب 550/8 گرم در گلدان، 9/941 ميليمتر، 1/113 (g cc-1)، 53/59،22 (μmol m-2 s-1)، 7/028 (mmol m-2 s-1) و 0/4439 (mmol m-2 s-1) بود. اين مقادير نتايج اعمال تيمار B3 بودند. همچنين بيشترين مقدار درصد ماده خشك غده سيب‌زميني 30/13درصد و بيشترين مقدار ارتفاع ساقه 46/35 سانتيمتر بود، كه حاصل اعمال تيمار B4 بود.نتيجه‌گيري: نتايج اين تحقيق نشان داد كه پساب ماهي به نسبت آب چاه، 16/4 درصد عملكرد سيب زميني، 4/67درصد قطر ساقه، 3/72درصد ارتفاع ساقه، 9/67درصد مقدار قرائت شده كلروفيل‌متر و 15/40 درصد هدايت روزنه‌اي را افزايش داد. همچنين نتايج نشان داد تيمار B3 نسبت به B4، 64/78درصد عملكرد، 39/55درصد قطر ساقه، 48/54درصد وزن مخصوص غده، 41/21 درصد مقدار قرائت شده كلروفل‌متر، 4/40درصد فتوسنتز، 25/86درصد تعرق و 10/13 درصد هدايت روزنه‌اي را افزايش داد. پيشنهاد مي‌شود جهت افزايش عملكرد و شاخص‌هاي رشد استراتژي استفاده همزمان از پساب ماهي و آب تميز در سامانه آبياري باراني استفاده شود.