ارزيابي انتقادي رهيافت‌هاي مكتب كنش متقابل نمادين

مكتب كنش متقابل نمادين تلاشش بر اين بود كه رويكرد جديدي مغاير با رويكرد پوزيتيويستي ترسيم كند؛ تا از رهگذر آن برخي زواياي تاريك شكل‌گيري كنش اجتماعي را روشن سازد. اين مكتب با تأكيد بر اين نكته مركزي و مهم كه انسان برخلاف جانوران پست‌تر موجودي متفكر و داراي نظام معنايي است، درصدد برآمد نقش نماد و معاني در باز تعريف مقوله آگاهي در خارج از چارچوب پوزيتيويسم ارائه دهد. لذا تلاش اين مكتب در چارچوب رهيافت‌هاي متنوع آن براي بيان نقش نمادها و معاني در ايجاد كنش و در تحليل زواياي آن در همين راستا صورت گرفته است. از جمله رهاوردهاي اين مكتب اينكه توانست رويكردهاي خردبينانه را وارد ادبيات جامعه‌شناسي كند و توجه محققان را به سمت افراد و انگيزه‌هاي كنش معطوف سازد. از سوي ديگر، اين مكتب داراي نقاط ضعف و رخنه‌هاي متعدد و بنياديني است كه به نظر مي‌رسد ريشه در مباني پراگماتيستي و مادي اين مكتب دارد. از جمله نقدهاي وارد بر اين مكتب، فقدان تبيين علّي، نپرداختن به ابعاد پنهان كنش، انكارگرايش‌هاي فطري، انفعال در برابر اقتضائات جامعه و تقليل‌ معرفت به ساحت‌هاي اجتماعي است.