نقش ميانجيگرانه‌ي عوامل فراتشخيصي در رابطه بين رويدادهاي استرس‌زا با اضطراب فراگير

زمينه و هدف: يكي از شايع ترين اختلالات روانشناختي در كودكان، نوجوانان و بزرگسالان، اختلال هاي اضطرابي است. اين اختلال ها شامل مجموعه اختلال هايي هستند كه ويژگي مشترك آن ها ترس، اضطراب و آشفتگي هاي رفتاري است. علل و عوامل متعددي در ايجاد اين اختلال دخيل هستند. هدف اين پژوهش بررسي نقش ميانجيگرانه ي عوامل فراتشخيصي در رابطه بين رويدادهاي استرس زا با اضطراب فراگير بود. مواد و روش‌ها: روش تحقيق حاضر علي از نوع غيرآزمايشي بود. جامعه آماري دانشجويان دانشگاههاي دولتي وابسته به وزارت علوم شهر تهران بود. از اين ميان تعداد ۷۰۰ دانشجو به شيوه نمونه گيري دسترس انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه اينترنتي داده ها گردآوري شد. ابزار جمع آوري داده ها عبارت بودند از مقياس كوتاه اختلال اضطراب فراگير اسپيتزر و همكاران (۲۰۰۶)، پرسشنامه تحمل‌ناپذيري بلاتكليفي فريستون و همكاران (۱۹۹۴)، پرسشنامه راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان گارنفسكي و كراج (۲۰۰۶)، پرسشنامه پذيرش و عمل بوند و همكاران (۲۰۱۱)، پرسشنامه رويدادهاي مهم زندگي پيكل و همكاران (۱۹۷۱)، و پرسشنامه باورهاي فراشناختي ولز و كارترايت- هاوتون (۲۰۰۴). تجزيه و تحليل آماري با استفاده از نرم افزار آموس و مدل معادلات ساختاري انجام شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه اثر غيرمستقيم رويدادهاي استرس‌زا بر نشانه‌هاي اختلال اضطراب فراگير با نقش واسطه‌اي عوامل فراتشخيصي معنادار است (۰۵/۰ p). بررسي ضرايب نشان دهنده آن است كه عدم تحمل بلاتكليفي ضرايب برابري در واسطه‌گري ميان رويدادهاي استرس‌زا و اضطراب فراگير دارد (۰۵/۰ p). نتايج در خصوص راهبردهاي سازگارانه و ناسازگارانه تنظيم هيجان، اجتناب تجربي و باورهاي فراشناختي نشان مي‌دهد كه اين عوامل فراتشخيصي نقش معناداري در واسطه گري ميان رويدادهاي استرس زا با نشانه‌هاي اختلال اضطراب فراگير دارند (۰۵/۰ p). نتيجه‌گيري: با توجه به يافته هاي به دست آمده از تجزيه و تحليل داده ها، مي توان گفت عوامل فراتشخيصي رابطه ي بين رويدادهاي استرس زا با اضطراب فراگير نقش واسطه اي ايفا مي كند. از اين رو، توجه به عوامل فراتشخيصي در درمان بيماران دچار نشانگان اختلال اضطراب فراگير از اهميت خاصي برخوردار است.