بررسي تركيبات شيميايي اسانس بومادران (Achillea wilhelmsii C. Koch) بر خصوصيات جوانه‌زني علف‌هاي ‌هرز سوروف (Echinochloa crus-galli (L.) Beauv) و سلمه‌تره (Chenopodium album L.)

به‌منظور بررسي اثر تركيبات و فعاليت علف كشي اسانس بومادران (Achillea wilhelmsii C. Koch) بر دو علف هرز سوروف(Echinochloa crus-galli (L.) Beauv)  و سلمه تره (Chenopodium album L.)، دو آزمايش به‌صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملا تصادفي در چهار تكرار در آزمايشگاه دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات در سال 1399 انجام شد. فاكتور اول نوع اسانس در دو سطح (معمولي و نانو) و فاكتور دوم غلظت اسانس در شش سطح (صفر، 100، 200، 400، 800 و 1000 ميكروليتر در ليتر) بودند. نتايج آناليز اسانس منجر به شناسايي 49 تركيب در اسانس بومادران شدو از بين اين تركيبات، كامفور (21.1 درصد)، 8،1- سينئول (19.3درصد)، ميرتنول (8.4 درصد)، كارواكرول (8.3 درصد) و بورنئول (6.1 درصد) تركيبات عمده موجود در اسانس را تشكيل مي‌دادند. تصاوير به دست آمده از ميكروسكوپ الكتروني روبشي نشان داد كه اندازه ذرات بين يك تا 100 نانومتر بود. در صفت درصد جوانه زني، تفاوت معني داري بين غلظت هاي 100 ميكروليتر در ليتر دو نوع اسانس وجود نداشت، اما با افزايش غلظت، اين تفاوت معني دار شد، به گونه اي كه در غلظت 400 ميكروليتر در ليتر، درصد جوانه زني سوروف تيمار شده با اسانس معمولي و نانو، به‌ترتيب به 30.12 و 10.02 درصد رسيد. در غلظت 1000 ميكروليتر در ليتر اسانس نانو بومادران، به‌طور كامل از جوانه زني بذر سوروف جلوگيري شد. در غلظت 400 ميكروليتر در ليتر اسانس هاي نانو و معمولي، سلمه تره 36.12 و 13.02 درصد جوانه زد و اسانس نانو در غلظت 800 ميكروليتر در ليتر، كاملا از جوانه زني سلمه تره جلوگيري كرد. جوانه زني بذر سلمه تره نسبت به بذر سوروف به اسانس بومادران حساس تر بود. به اين ترتيب، كاربرد نانو اسانس بومادران در غلظت هاي 800 و 1000 ميكروليتر در ليتر به‌ترتيب جهت جلوگيري از جوانه زني بذر سلمه تره و سوروف پيشنهاد مي‌شود.