تأثير كمپوست ضايعات پسته و قارچ ميكوريز بر رشد رويشي و وضعيت تغذيه‌اي دانهال‌هاي پسته در يك خاك شور-سديمي

كودهاي آلي و قارچ‌هاي هم‌زيست به‌علت نقش ويژه آن‌ها به‌عنوان حلقه ارتباطي خاك و گياه در حيطه كشاورزي اهميت بسيار دارند. در حال حاضر بخش‌هاي وسيعي از باغات پسته كشور، با بحران شوري آب و خاك مواجه هستند. در اين پژوهش تأثير كمپوست ضايعات فرآوري شده پسته در سه سطح (صفر، 10 و 15 كيلوگرم به‌ازاي هر نهال) و قارچ ميكوريز در سه سطح (صفر، 100 و 200 گرم خاك حاوي اسپور قارچ به‌ازاي هر نهال) متعلق به چهارگونه (Funneliformis mosseae،وRhizophahus intraradices،وGlomus iranicus و irregularis Rhizophahus) بر رشد رويشي و غلظت عناصر غذايي برگ دانهال‌هاي دو رقم پسته اكبري و بادامي زرند با سه تكرار (هر تكرار شامل چهار دانهال) بررسي شد. اين پژوهش به‌صورت آزمايش كرت‌هاي خردشده-فاكتوريل در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي به‌مدت دو سال (1396 و 1398) در شرايط شور و سديمي بودن آب و خاك اجرا شد. نتايج نشان داد كه كاربرد 15 كيلوگرم كمپوست ضايعات پسته غلظت عناصر نيتروژن، آهن، روي و منگنز موجود در برگ را به‌ترتيب 4، 9/7، 8 و 12/1 درصد در مقايسه با شاهد افزايش داد. همچنين با كاربرد 15 كيلوگرم كمپوست ضايعات پسته ارتفاع، عرض و سطح برگ دانهال نيز به‌ترتيب 9/6، 11/8 و 2/8 درصد نسبت به شاهد افزايش يافت. بيش‌ترين غلظت آهن برگ (702/2 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) در تيمار 200 گرم قارچ، و در تيمار 100 گرم ميكوريز غلظت منگنز، سطح برگ و ارتفاع به‌ترتيب با مقادير 64/8 ميلي‌گرم در كيلوگرم، 415/3 سانتي‌مترمربع و 44/9 سانتي‌متر بيش‌ترين بود. درصد كلونيزاسيون ريشه در ارقام اكبري و بادامي زرند به‌‌ترتيب 35/1 و 27/2 بود. در مجموع نتايج اين پژوهش نشان داد 15 كيلوگرم كمپوست ضايعات پسته به همراه 100 گرم قارچ ميكوريز در شرايط شوري زياد آب و خاك مي‌تواند موجب رشد رويشي مناسب در دانهال‌هاي پسته شود.