تغييرات مقادير نيتروژن و فسفر خاك زراعي تحت كشت جو در اثر آبياري با فاضلاب تصفيه‌‌شده

استفاده مستقيم از فاضلاب شهري خام براي آبياري زراعي مي‌تواند عواقب زيان‌بار بسياري را ايجاد كند. بنابراين، پساب تصفيه‌شده از طريق فناوري‌هاي مختلف براي استفاده دوباره به‌ويژه در مناطق كم‌آب مورد توجه قرار گرفته است. هدف اين پژوهش مقايسه كاربرد پساب تصفيه‌شده فاضلاب شهري نسبت به آب چاه بر ميزان نيترات و فسفات در خاك زراعي تحت كشت جو بود. بدين منظور يك قطعه زمين زراعي به مساحت 2000 متر‌مربع به دو قسمت مساوي 1000 متر‌مربعي تقسيم شد كه براي يك فصل رشد، يك قطعه آن با آب چاه و قطعه ديگر با آب فاضلاب تصفيه‌شده آبياري شد؛ ضمن آنكه كيفيت اين دو منبع آبي نيز در آزمايشگاه تعيين شد. تعداد 28 نمونه خاك نيز از هر يك از دو قطعه زمين (در مجموع تعداد 56 نمونه) از لايه 20-0 سانتي‌متري تهيه شده و در آزمايشگاه مورد تجزيه و اندازه‌گيري قرار گرفت. روش درون‎يابي وزن‎دهي فاصله معكوس نيز به‌منظور تعيين توزيع مكاني ويژگي‌هاي خاك به‌كار رفت. نتايج نشان داد كه ميانگين غلظت فسفات، پتاسيم و سديم اندازه‌گيري‌شده در پساب تصفيه‌شده بسيار بيش‌تر از آب چاه بود و كاربرد پساب تصفيه‌شده فاضلاب شهري به‌طور معني‌داري بر غلظت آمونيوم، فسفات و نيترات و نيتروژن كل خاك مؤثر بود. همچنين استفاده از پساب تصفيه‌شده شهري براي آبياري توانست عملكرد گياه جو (Hordeum vulgare) را نسبت به تيمار آب چاه بهبود بخشد. قابل توجه آن‌كه مديريت مناسب در بهره‌گيري از فاضلاب تصفيه‌شده و انتخاب گياهاني كه بتوانند آثار زيان‌بار استفاده از اين منبع آبي را بر ويژگي‌هاي خاك و عملكرد محصول به حداقل برسانند، اهميت زيادي دارد.