تحليل جايگاه دولت رفاه ايران در پارادايم‌هاي رفاهي با تاكيد بر موازين حقوقي و گزارش لگاتوم 2021 (از نظريه تا عمل)

رژيم‌هاي رفاهي بيانگر مجموعه سياست‌ها و برنامه‌هاي رفاهي يك كشور در حوزه نظر و عمل مي‌باشند كه ساختار رفاهي يك كشور را شكل مي‌دهند و به جهت اهداف بسيار مهم رفاه از جمله سعادت و بهروزي شهروندان، توسعه جامعه و همچنين آثار بسيار وسيعي كه فقدان مولفه‌هاي رفاه در جوامع دارند (مانند آسيب‌ها، انحرافات و جرايم)، مورد توجه سياست‌گذاران اجتماعي و جنايي قرار گرفته است. در اين مقاله با استفاده از روش توصيفي-تحليلي ضمن شناخت رژيم‌ها و مدل‌هاي رفاهي به عنوان مباني نظري، ساختار رفاهي كشور بر مبناي اسناد بالادستي به عنوان نظريه و ديدگاه حقوقي و همچنين وضعيت رفاهي كشور در عرصه بين‌المللي به عنوان عمل و كاركرد رفاهي مورد بررسي و تحليل قرار مي‌گيرد. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد، از يك سو قوانين بنيادين در ايران، عليرغم شدت و ضعف در برنامه‌هاي رفاهي، حاكي از ديدگاهي نسبتاً فراگير و تمايل به اجراي نظام دولت رفاه از نوع سوسيال دموكرات است و از سوي ديگر، وضعيت شاخص‌هاي رفاهي در گزارش لگاتوم، بيانگر وضعيت بسيار نامطلوب رفاه در كشور و جايگاه نامناسب ايران در عرصه بين‌المللي و حتي منطقه‌اي مي‌باشد. همچنين مقايسه وضعيت شاخص‌هاي رفاهي در گزارش لگاتوم نشان مي‌دهد كه ايران از نظر نظام رفاهي، در كنار كشورهاي تامين غيررسمي از نوع كمتر كارآمد قرار دارد. از اين رو ميان آنچه كه در نظريه به عنوان سياست‌هاي رفاهي ناشي از قوانين مبنايي معرفي شده با عمل كه حاصل وضعيت فعلي رفاه در كشور است، فاصله بسيار زيادي وجود دارد.