تعادل‌سنجي كلان كاربري‌هاي منطقه ساحلي استان سيستان و بلوچستان

برنامه‌ريزي فضايي به دنبال شناسايي عدم تعادل‌ها و عدم توازن‌ها به‌منظور كاهش تعارض‌هاي فضايي و ارائه الگوي مطلوب استقرار فعاليت‌ها و جمعيت است. با توجه به برنامه‌هاي توسعه‌اي در نظر گرفته شده براي منطقه ساحلي استان سيستان و بلوچستان و براي جلوگيري از توسعه فعاليت‌هاي ناسازگار و كاهش ظرفيت تحمل محيطي اين منطقه، مطالعه حاضر به بررسي تعادل‌ها و عدم تعادل‌هاي انواع كاربري‌هاي اراضي منطقه ساحلي اين استان پرداخته است. به اين منظور، ابتدا نقشه‌هاي توان اكولوژيك و كاربري اراضي موجود در محدوده مطالعه تهيه شد. سپس همپوشاني لايه‌هاي مذكور با توجه به يك ماتريس تحليل وضعيت انواع كاربري‌هاي اراضي در محيط نرم‌افزار ArcGIS انجام و تصميم‌گيري فضاييِ تطابق مكاني كاربري‌هاي اراضي، سه وضعيت توسعه متعادل، نامتعادل و ممكن را آشكار ساخت. نتايج نشان داد، از بين كاربري‌هاي اراضي موجود تنها كاربري آبزي‌پروري متعادل بوده و كاربري‌هاي كشاورزي آبي، كشاورزي ديم، توسعه صنعتي، شهري و روستايي داراي عدم تعادل هستند. از بين كاربري‌هاي اراضي مذكور حدود 46 درصد از كشاورزي آبي موجود، 60 درصد توسعه صنعتي و حدود 16 درصد توسعه روستايي در شرايط تعادل قرار دارند، يعني در زمين‌هايي توسعه يافته‌اند كه از نظر توان اكولوژيك سرزمين مناسب توسعه اين كاربري‌ها بوده است. در مورد كشاورزي ديم و توسعه شهري، تمام توسعه صورت گرفته در اين كاربري و در هر دو ناحيه ساحلي و اثرگذار داراي توسعه نامتعادل است. با توجه به در حال توسعه بودن سواحل مكران و هم‌چنين وجود برخي كاربري‌هاي نامتعادل در اين محدوده براساس نتايج اين مطالعه، لازم است از طريق راهكارهاي مناسب ضمن جلوگيري از تداوم اين بي‌تعادلي‌ها، شرايط تعادل‌يابي اين دسته از فعاليت‌ها براي تضمين پايداري توسعه در منطقه ساحلي مورد توجه قرار گيرد.