تأثير كم ‏آبياري بر عملكرد دانه و برخي ويژگي‏ هاي كيفيت روغن دانه ارقام آفتابگردان (Helianthus annus L)

به‏ منظور شناخت و بررسي عملكرد دانه و ويژگي‏ هاي كيفي روغن دانه آفتابگردان تحت شرايط كم ‏آبي، پژوهشي در سال زراعي 1399–1398 به‏ صورت كرت‏ هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‏ هاي كامل تصادفي در سه تكرار و با دو عامل: آبياري به ‏عنوان عامل اصلي (شاهد، كم‏ آبياري متوسط و كم ‏آبياري شديد - براساس تخليه 50، 70 و 90 درصد از رطوبت قابل استفاده خاك) و رقم به ‏عنوان عامل فرعي (شامل اسكار، فليكس، شكيرا، ساوانا، لاباد و موناليزا) در مزرعه آزمايشي مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي صفي‏ آباد انجام گرفت. نتايج نشان داد كه كم ‏آبياري بر تعداد و وزن دانه‏ در طبق، عملكرد دانه و ويژگي ‏هاي كيفي روغن دانه نسبت به شاهد در ارقام آفتابگردان، تفاوت آماري معني‏ دار ايجاد كرده است. تعداد دانه در طبق، وزن دانه‏ در طبق، عملكرد و درصد روغن دانه به‏ ترتيب 45، 49، 50 و 26 درصد، تحت تأثير كم ‏آبياري شديد، كاهش پيدا كردند. همچنين كم ‏آبياري با افزايش شاخص ‏هاي يدي، صابوني، ميزان فسفر، ارزش پراكسيد، كلروفيل، كاروتنوئيد و اسيديته روغن، موجب ايجاد ناخالصي‏ و افزايش خاصيت فسادپذيري در روغن آفتابگردان شد. در نهايت ارقام فليكس و لاباد با توجه  به عملكرد دانه بالا و حفظ عملكرد در شرايط كم ‏آبياري، به‏ عنوان ارقام پُر محصول و سازگار در منطقۀ دزفول و مناطق مشابه پيشنهاد مي‏شوند.