نقش حسابداري ذهني در كنترل رفتار مصرف افراطي خانوار

هدف: مصرف افراطي از جمله مشكلات جدي خانوارهاي امروزي است. مصرف افراطي به‌معناي فزوني خرج نسبت به داشته‌ها، انتظارات و يا مبالغ ازپيش‌تعيين‌شده است. كنترل رفتارهاي مصرف افراطي ازطريق اصلاح سبك زندگي مي‌تواند به خانوارها كمك شاياني كند؛ بنابراين، پژوهش حاضر تلاش دارد تا نقش حسابداري ذهني در كنترل رفتار مصرف افراطي خانوار را بررسي كند. روش: جامعۀ آماري پژوهش حاضر، سرپرستان خانوارهاي استان كردستان است. پژوهش حاضر شامل سه متغير وابستۀ مصرف افراطي درآمد، مصرف افراطي مورد انتظار و مصرف افراطي اعتباري است. متغيرهاي مستقل نيز شامل سه گروه حساب‌هاي ذهني مالي (ثروت)، پيش‌بيني مخارج و اهداف پس‌انداز است. داده‌هاي موردنياز از طريق پرسشنامه جمع‌آوري شدند. براي آزمون فرضيه‌هاي پژوهش از رگرسيون لجستيك چندجمله‌اي استفاده شده است. يافته‌ها: طبق نتايج پژوهش حاضر حساب‌هاي ذهني مالي همچون حساب‌هاي جاري، حساب‌هاي پس‌انداز، سرمايه‌گذاري به‌همراه متغيرهايي مانند سن، اندازۀ خانوار و وضعيت مسكن بر رفتار مصرف افراطي درآمد تأثيرگذار هستند. همچنين، يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد مخارج پيش‌بيني‌شده همچون هزينه‌هاي اصلي زندگي، هزينه‌هاي استثنايي، هزينه‌هاي بهداشتي، هزينه‌هاي تعمير اثاثيۀ منزل، هزينه‌هاي پشتيباني خانوار، هزينه‌هاي توانمندسازي به‌همراه متغيرهايي همچون جنسيت، اندازۀ خانوار و وضعيت مسكن بر رفتار مصرف افراطي موردانتظار تأثيرگذارند. در نهايت، طبق يافته‌هاي پژوهش، اهداف پس‌انداز همچون نيازهاي دوران بازنشستگي، نيازهاي عاطفي و اجتماعي، نيازهاي تفريحي و تجملاتي، نيازهاي خودشكوفايي به‌همراه متغيرهايي همچون وضعيت مسكن و وضعيت خودرو بر خريدهاي افراطي (از طريق مشوّق‌ها/كارت‌هاي اعتباري) تأثيرگذارند.