مطالعه تأثيرات حس تعلق مكاني بر پايداري جمعيتي روستاهاي مرزي شهرستان سربيشه

نواحي روستايي با شروع روند رشد يكنواخت جمعيت در آغاز قرن نوزدهم و تشديد شهرنشيني در اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم، بخش عمده اي از جمعيت خود را به نفع شهرهاي كوچك و بزرگ از دست داده اند. كاهش حس تعلق مكاني به عنوان يكي از علل آن به صورت مشكل و مسئله اي تازه براي انسان مطرح شده است كه شناخت بيشتر آن به پژوهشگران و برنامه‌ريزان در حل چالش هاي پيشِ رو ياري مي‌رساند. هدف پژوهش حاضر مطالعه تأثير مؤلفه‌هاي اجتماعي و كالبدي مؤثر بر احساس تعلق مكاني بر پايداري جمعيتي سكونتگاه هاي روستايي مرزي شهرستان سربيشه است. اين پژوهش بر مبناي ماهيت از نوع توصيفي ـ تحليلي با رويكرد پيمايشي و از حيث هدف از نوع تحقيقات كاربردي است. مباني نظري و اطلاعات مرتبط با پيشينه پژوهش به روش كتابخانه اي تدوين شد و در مرحله بعد، جمع آوري اطلاعات محيطي به صورت پيمايشي و تكميل پرسشنامه محقق ساخته از خانوارهاي روستايي ساكن در روستاهاي مرزي شهرستان سربيشه انجام گرفت. جامعه آماري تحقيق شامل 29 روستاي مرزي شهرستان سربيشه و مشتمل بر 1394 خانوار است. روش نمونه گيري در سطح خانوار از نوع احتمالي و تصادفي ساده و حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران 253 خانوار است. در تجزيه وتحليل داده هاي حاصل از عمليات پيمايشي، از آماره هاي توصيفي (ميانگين، انحراف معيار و ضرايب تغييرات) و براي آزمون فرضيات از آمار استنباطي شامل (آزمون دوجمله اي) استفاده شده است. يافته هاي پژوهش نشان داد مؤلفه هاي اعتماد، انسجام و مشاركت اجتماعي بر احساس تعلق مكاني در حد زيادي تأثيرگذار است؛ همچنين مؤلفه كالبدي كه بر تعلق مكاني خانوارهاي روستايي تأثير اندكي در پايداري جمعيتي و ماندگاري روستاييان در سكونتگاه هاي مرزي محدوده مورد مطالعه داشته است.