اثربخشي معنويت‌درماني و آموزش شفقت به خود بر رفتار‌هاي ضداجتماعي زندانيان (مورد مطالعه: زندان بيرجند)

بروز رفتار هاي ضداجتماعي، سبب نقض قوانين اجتماعي و برهم خوردن مقررات مي شود. بسياري از زندانيان، به همين علل، بخشي از زندگي خود را در زندان به سر مي برند. در اين مورد بايد بيان داشت كه درمان هاي مختلفي در زمينه كاهش گرايش به رفتار هاي ضداجتماعي و بروز اين رفتار ها، مي تواند اثربخش باشند؛ بنابراين پژوهش حاضر با هدف مقايسه اثربخشي معنويت درماني و آموزش شفقت به خود بر رفتار هاي ضداجتماعي زندانيان انجام گرفته است. روش اين پژوهش نيمه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه كنترل است. جامعه پژوهش، زندانيان شهرستان بيرجند در شش‌ماهه نخست سال 1400 بودند كه با توجه به ملاك‌هاي ورود به پژوهش و شيوه نمونه‌گيري در دسترس، 60 نفر حاضر به همكاري شدند و به‌طور تصادفي به سه گروه، دو گروه آزمايش (20 نفر) و يك گروه كنترل (20 نفر) تقسيم شدند. روش اجراي مداخله آموزش شفقت به خود (8 جلسه) و معنويت درماني (12جلسه) به‌صورت آموزش براي گروه‌هاي موردآزمايش بود و لازم به ذكر است كه گروه كنترل، آموزشي دريافت نكردند. ابزار گردآوري داده‌ها نيز فهرست وارسي رفتارهاي ضداجتماعي خادمي و سيف (1390) بود. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از آزمون تحليل واريانس آميخته (كوواريانس چندمتغيره) و نرم‌افزار SPSS-23 استفاده شد. نتايج تحليل مقايسه‌هاي چندگانه نشان داد اثربخشي معنويت درماني و آموزش شفقت به خود بر گرايش‌هاي ضداجتماعي معنادار است. ميانگين‌هاي تعديل‌شده نشان داد اثربخشي آموزش شفقت به خود بيشتر از معنويت درماني است؛ به‌طوري‌كه ميانگين گرايش‌هاي ضداجتماعي در گروه آموزش شفقت به خود (17.58) از گروه معنويت درماني (20.28) كمتر است. به طوركلي مي توان نتيجه گرفت استفاده از معنويت درماني و درمان مبتني بر شفقت به خود مي تواند موجبات كاهش بروز رفتار هاي ضداجتماعي و گرايش به آن را در زندانيان فراهم آورد.