از آرامگاه تا تختگاه: مجموعه آرامگاهي نقش رستم و تخت جمشيد در منظر پارسه

مجموعه آرامگاهي و بناي معروف به كعبه زرتشت در نقش رستم در دوره هخامنشي بنا شده است. مجموعه آثار نقش رستم به خصوص بناي كعبه زرتشت به عنوان ميراث معنوي پادشاهان هخامنشي همواره در مشروعيت مذهبي دوره هاي پس از هخامنشي نقش پويايي در ساختار حاكميتي، سياسي و مذهبي داشته است كه اين موضوع ريشه در سنّت هاي ديرينه پيشاهخامنشي در خاورميانه باستان به ويژه دوره عيلامي داشته است. نزديكترين تفسير از كاركرد اين بنا در ارتباط با آرامگاه هاي هخامنشي و ارتباط آن با تختگاه تخت جمشيد مي تواند معنا يابد. شناخت ارتباط مكاني نقش رستم و تختگاه تخت جمشيد از نظر كاركردي اهميت دارد. تخت جمشيد در دل يك شهر شكل گرفته و كاخ هاي هخامنشي بخشي از اين شهر بوده است. اين پژوهش با روش توصيفي و تحليلي و با تكيه بر داده هاي كتابخانه اي انجام شده است. اين پژوهش پهنه محيطي پيرامون تختگاه تخت جمشيد، معروف به شهر پارسه را مورد بررسي قرار داده و فرضيه بازسازي شهر تاريخي پارسه را در محدوده حريم درجه 1 تخت جمشيد قابل تصور ساخته است. يافته هاي پژوهش حاكي از اين است به استناد آثار بجاي مانده و كتيبه ها، مجموعه آثار نقش رستم در دوره هخامنشي، سلوكي، اشكاني و ساساني همواره مورد استفاده و تكريم بوده است. در دوره هخامنشي ارتباط مجموعه آرامگاهي نقش رستم به عنوان بخش مهم و كاركردي شهر پارسه مرتبط با تختگاه تخت جمشيد بوده است. سنّت دفن پادشاه درگذشته بر اساس آئين زرتشتي در اين محل انجام مي شده و پس از دفن پادشاه در آرامگاه، مراسم به تخت نشستن پادشاه جديد در بناي يادماني و مقدس كعبه زرتشت انجام مي شد.اهداف پژوهش:1. بررسي موقعيت مكاني نقش رستم و كعبه زرتشت و علل وابستگي آن به شهر پارسه بر اساس بررسي هاي ژئوفيزيك.2. بررسي و مطالعه كاركرد بناي كعبه زرتشت از دوره هخامنشي تا انتهاي دوره ساساني.  سؤالات پژوهش:1. بناي كعبه زرتشت در دوره هاي مختلف تاريخي چه كاربردهايي داشته است؟2. بررسي هاي ژئو فيزيك چه اطلاعاتي در مورد موقعيت مكاني كعبه زرتشت و وابستگي آن به شهر پارسه ارائه مي دهد؟