نقش سوگيري‌هاي‌ احساسي دگرگون‌گريزي، زيان‌گريزي، سوگيري رفتاري نماگري و سوگيري‌ ناهماهنگي‌ شناختي روي اشتباهات حسابرسان

شناخت حرفه اي و انتخاب هاي حسابرسان تحت ‌تأثير فرآيندهاي ادراك، قضاوت و گزينه‌هاي تصميم قرار گرفته و مي تواند بر ميزان اشتباهات حسابرسي تأثير داشته باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسي نقش سوگيري احساسي دگرگون گريزي، سوگيري احساسي زيان گريزي، سوگيري رفتاري نماگري و سوگيري شناختي ناهماهنگي بر اشتباهات حسابرسي است كه به لحاظ هدف كاربردي و روش انجام آن به صورت توصيفي و تحليلي است. جامعۀ آماري پژوهش حاضر شامل حسابرسان انجمن حسابرسي ايران است كه پرسشنامه هاي محقق ساخته با روايي و پايايي معتبر بين تعداد 90 نفر از نمونه آماري در سال 1398 توزيع شد و داده هاي بدست آمده با استفاده از نرم افزار Smart PLS مورد تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها بيانگر اين هستند كه سوگيري‌هاي دگرگون گريزي، زيان گريزي، نماگري و ناهماهنگي شناختي بر اشتباهات حسابرسي تأثير معنادار دارند. بنابراين، حسابرسان با تأييد وضع موجود، تمايلي به انحراف از تصميمات گذشته ندارند و اين امر با كاهش انعطاف‌پذيري سبب اشتباهات حسابرسان مي‌شود. همچنين عدم توازن در جهت‌گيري نسبت به سوگيري زيان گريزي سبب كاهش مسئوليت حسابرسان و افزايش ريسك شده و اين امر با افزايش اشتباهات حسابرسان همراه است. به‌ علاوه، طبقه‌بندي موضوعات و تفكرات طبق تجربيات مرتبط و قياس‌پذير گذشته حسابرس سبب بروز سوگيري نماگري شده و در اين شرايط حسابرسان با افزايش اشتباهات حسابرسان مواجه مي‌شوند. ضمن اين كه ناهماهنگي شناختي موجب مي شود حسابرسان به تصميمات اشتباه خود ادامه دهند، فقط با اين هدف كه تصميم قبلي خود را توجيه نمايند و از اين رو اشتباهات حسابرسان افزايش مي‌يابد. همچنين نتايج نشان دادند سوگيري هاي مؤثر بر اشتباهات حسابرسان طبق اولويت و بيشترين تأثير شامل سوگيري شناختي ناهماهنگي (39 درصد)، سوگيري احساسي زيان گريزي (36 درصد)، سوگيري رفتاري نماگري (27 درصد) و سوگيري احساسي دگرگون گريزي (8 درصد) هستند.