اثربخشي آموزش فراشناخت و تحول مثبت نوجواني بر تاب‌آوري و بهزيستي تحصيلي دانش‌آموزان دختر با مشكلات رفتاري

ايـن پژوهـش بـا هـدف مقايسـۀ اثربخشـي آمـوزش فراشـناخت و تحـول مثبـت نوجوانـي بـر تاب‌آوري و بهزيسـتي تحصيلـي دانـش‌آمـوزان دختـر داراي مشـكلات رفتـاري انجـام شـد. روش پژوهـش شـبه‌ تجربـي بـا طـرح پيـش‌آزمـون- پـس‌آزمـون و پيگيـري سـه ماهـه بـود. جامعـۀ آمـاري دانش‌آمـوزان داراي اختـلال رفتـاري پايـه نهـم در سـال تحصيلـي ۱۳۹۷-۱۳۹۶ در مـدارس شـهر يـزد بـود كـه بـر اسـاس مـلاك تشـخيص اختـلال رفتـاري دانش‌آمــوزان غربــال شــدند. جهــت انتخــاب نمونــه از روش نمونه‌بــرداري تصادفــي مرحلــه‌اي اســتفاده شــد و ۵۴ دانش‌آمــوز بــا مشــكلات رفتــاري انتخـاب و به‌تصـادف در دو گـروه آزمايشـي و يـك گـروه گـواه جـاي داده شـدند و بـه فهرسـت رفتـاري كـودك آشـنباخ (۱۹۹۱)، سـياهۀ تـاب‌آوري تحصيلـي (سـاموئلز، ۲۰۰۴) و سـياهۀ بهزيسـتي تحصيلـي (پيترينـن، سـويني و پايهالتـو، ۲۰۱۴) پاسـخ دادنـد. دو گـروه آزمايشـي بسـتۀ آموزشـي تحـول مثبـت نوجوانـي (موحديـان، ۲۰۱۹) و فراشـناخت تحـت آمـوزش قـرار گرفتنـد. نتايـج آزمـون تحليـل واريانـس بـا اندازه‌گيـري مكـرر نشـان داد كـه تأثيـر بسـته آموزشـي تحـول مثبـت نوجوانـي و آمـوزش فراشـناخت بـر تـاب‌آوري و بهزيسـتي تحصيلـي معنـادار و بـا ثبـات اسـت. همچنيـن نتايـج نشـان داد بيـن اثربخشـي بسـته آموزشـي تحـول مثبـت نوجوانـي و آمـوزش فراشـناخت تفـاوت معنـاداري وجـود نـدارد. ايـن پژوهـش نشـان داد كـه اسـتفاده از آمـوزش فراشـناخت بـه فـرد كمـك مي‌كنـد در مواجهـه بـا مشـكلات بـر مبنـاي پـردازش اطلاعـات، بـا تمركززدايـي از مشـكل و تبعـات آن به‌سـوي توجـه بـه خـود، رونـد فكـري بهتـري را طـي كنـد و آمـوزش تحـول مثبـت نوجوانـي نيـز بـا توجـه بـه درگيـر كـردن دانش‌آمـوزان ظرفيـت و توانمنـدي دانش‌آمـوزان را در مواجهـه بـا مشـكلات و تـلاش در راسـتاي موفقيـت و پيشـرفت تحصيلـي را افزايـش مي‌دهـد.