تحليل مفهومي از شبكۀ صعودي عفاف (مطالعۀ تطبيقي آيات و روايات عفاف و مفاهيم مرتبط)

مسئلۀ پژوهش، بررسي رابطۀ عفاف و تعيين جايگاه آن در ميان مفاهيم مرتبط است. اين پژوهش كاربردي است و راه را براي تحقيق‌هاي توسعه‌اي به‌قصد برنامه‌ريزي‌هاي تربيتي فراهم مي‌كند. شيوۀ پژوهش توصيفي ـ تحليلي بوده و با تحليل مفهومي و مطالعۀ تطبيقي از ديدگاه لغت، آيات و روايات پيش مي‌رود. اين تحقيق از جهت توجه به موضوع سبك زندگي اهميت دارد. اما آنچه ضرورت اين تحقيق را توجيه‌پذير مي‌كند، نگاه مقايسه‌اي و شبكه‌اي است. از يافته‌هاي مهم پژوهش اين است كه: عفاف يعني كنترل نفس از افعال حرام، قبيح و آنچه عرف زشت مي‌شمارد؛ حيا عبارت است از انكسار نفس در مواجهه با قبيح. براي ايجاد فرهنگ عفاف، ابتدا بايد حيا بسترسازي شود. اگر رفتاري از نگاه عرف زشت تلقي نگردد، عفت فرد و جامعه نسبت به آن واكنش نشان نخواهد داد. بدون تحقق فرهنگ عفاف، زمينه‌اي براي تقوا وجود ندارد. مقوله‌هاي حيا، عفاف، تقوا و حجاب همانند يك هرم به‌هم متصل هستند كه در برنامه‌ريزي‌هاي تربيتي بايد مورد توجه باشد. عفت نقطۀ ثقل اين فضايل است كه آنها را به همديگر مرتبط مي‌سازد.