بلاغت قرآن در مخزن الاسرار نظامي

حكيم نظامي گنجوي (595- 535 هـ. ق) از شاعران سدۀ ششم هجري در حوزۀ جغرافيايي اران، سرزمين كردهاي روادي و شدادي است. او آغازگر خمسه‌اي بود كه پس از او به وفور مورد تقليد شاعران در سده‌هاي مختلف قرار گرفته است. زبان او از نظر بلاغي، بسيار سخته و سنجيده است و همين امر او را در شمار بزرگترين شاعران ادب پارسي قرار داده است. او از نظر هنري بيشتر به جانب استعاره گراييده است و مي‌توان گفت كه كاربرد استعاره در پنج گنج او از ويژگيهاي بارز سبكي به شمار مي‌رود. همين امر باعث شده كه پژوهشگران از جوانب ديگر بلاغي شعر او غفلت كنند. نگارنده در اين مقاله با روش توصيفي- تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي، به بازتاب قرآن در آرايه‌هاي بديعي منظومۀ مخزن الاسرار پرداخته است. نتايج حاكي از آن است كه نظامي در اين زمينه نيز به وفور از ظرافتهاي ادبي استفاده كرده است. به‌ويژه به شكل سحرآميزي آيه‌هاي قرآن را با آرايه‌هاي ادبي چنان پيوند داده كه كشف آن آيات در لابه‌لاي ابيات، دقت بسياري بالايي را مي‌طلبد.