اثر كاربرد زغال زيستي و سركه چوب بر مقاومت ‏فروروي و پايداري خاكدانه‏ هاي خاك زير كشت ذرت علوفه‏ اي

سابقه و هدف: براي حفظ كارايي خاك و دستيابي به كشاورزي پايدار استفاده از مواد آلي و اصلاح كننده‏‏ هاي خاك ضروري است. هدف از اين پژوهش، مطالعه تاثير كاربرد زغال زيستي و سركه چوب بر مقاومت‏ فروروي و پايداري خاكدانه‏ هاي خاك زير كشت ذرت علوفه‏ اي بود. بدين منظور پژوهشي در شرايط گلخانه‏ اي در دانشگاه شهركرد اجرا گرديد. مواد و روش‏ها: آزمايش به‏ صورت فاكتوريل، در قالب طرح كاملا تصادفي شامل 30 تيمار در 3 تكرار اجرا شد. تيمارهاي مورد بررسي شامل سركه چوب در شش مقدار صفر (W0)، 0.2 (W4)،0.1 (W3)، 0.04 (W2)،0.02 (W1) و 0.4(W5) گرم در كيلوگرم (فاكتور اول) و ماده اصلاحي شامل ماده خام (چوب درختان انار و آلو) در دو سطح 1 (B0 1) و 2 (B0 2) درصد جرمي ‏‏‏‏ جرمي و زغال زيستي در دو سطح 1 (B1) و 2 (B 2) درصد جرمي ‏‏‏‏ جرمي (فاكتور دوم) بود. مقاومت‏ فروروي خاك بر روي نمونه‏ هاي دست نخورده در مكش‏هاي 0، 10، 50، 100، 500، 1000 و 1500 كيلوپاسكال بوسيله دستگاه فرو‏سنج و ميانگين وزني قطر خاكدانه‏ ها نيز به ‏وسيله الك خشك اندازه‏ گيري شد.يافته‏ ها: نتايج نشان داد اثر اصلي كاربرد سركه چوب و ماده اصلاحي (شامل ماده خام (چوب درختان انار و آلو) و زغال زيستي) و اثر متقابل كاربرد سركه چوب و ماده اصلاحي (ماده خام و سركه چوب) بر جرم مخصوص ظاهري خاك، پايداري خاكدانه‏ ها و مقاومت‏ فروروي خاك در مكش‏ هاي 0، 10، ،50، 100 و 500 كيلوپاسكال در سطح احتمال 1درصد معني‏ دار بود. به‏ طوري كه كاربرد سركه چوب و ماده اصلاحي باعث كاهش جرم مخصوص ظاهري خاك و افزايش پايداري خاكدانه‏ ها گرديد، بيشترين پايداري خاكدانه مربوط به تيمار W2B2 بود كه پايداري خاكدانه‏ ها را 150 درصد نسبت به شاهد افزايش داد. همچنين كاربرد همزمان سركه چوب و ماده اصلاحي باعث كاهش مقاومت‏ف روروي خاك شد. به‏ نحوي كه در مكش‏ هاي 0، 10، ،50، 100 و 500 كيلوپاسكال بيشترين كاهش مقاومت‏ فروروي مربوط به تيمار W5B2 بود كه به ترتيب مقاومت‏ فروروي خاك 81.70، 82.89، 68.89، 78.65 و 65.59 درصد در مقايسه با شاهد كاهش يافت. نتيجه‏ گيري: سركه چوب و زغال زيستي داراي كربن‏آلي بالايي هستند. كه به دليل نقش مواد آلي در افزايش پايداري خاكدانه‏ ها و ايجاد خاكدانه‏ هاي بزرگتر و افزايش ميانگين وزني قطر خاكدانه ‏ها در اثر افزايش نيروي چسبندگي بين خاكدانه ‏ها توسط تركيبات موجود است. بنابراين، زغال زيستي و سركه چوب از طريق افزايش كربن‏ آلي خاك و كاهش جرم مخصوص ظاهري خاك باعث كاهش مقاومت‏فروروي خاك شدند.