تحليل ارتباط بين تغييرات مكاني و زماني كاربري اراضي و سنجه‌هاي سيماي سرزمين در حوزه آبخيز كوزه‌ تپراقي

هدف از تحقيق حاضر، تحليل ارتباط بين تغييرات كاربري اراضي در دوره‌هاي زماني مختلف با استفاده از سنجه‌هاي سيماي سرزمين در حوزه آبخيز كوزه‌تپراقي واقع در استان اردبيل بوده است. بدين‌منظور، سه تصوير ماهواره‌اي لندست مربوط به سال‌هاي 1379، 1389 و 1400 از پايگاه اطلاعاتي سازمان زمين‌شناسي آمريكا (USGS) دريافت شد. پس از تهيه نقشه‌هاي كاربري اراضي منطقه به‌روش طبقه‌بندي نظارت شده و تبديل آن به فرمت رستري، سنجه‌هاي سيماي سرزمين از نرم‌افزار Fragstats 8.2 در دو سطح سيما (22 سنجه) و كلاس (13 سنجه) محاسبه و كمي‌سازي شدند. مقدار ضريب كاپا براي نقشه‌هاي كاربري اراضي سه سال مورد بررسي (1379، 1389 و 1400) به‌ترتيب برابر با 58/2، 75/0 و 59/2 درصد به‌دست آمد. نتايج نشان داد كه در سطح كلاس زراعت ديم حداكثر مقدار را در سنجه‌ تراكم حاشيه (ED) و زراعت آبي حداكثر مقادير را در سنجه‌هاي ميانگين فاصله نزديك‌ترين همسايه اقليدسي (ENN-MN)، تعداد لكه (NP) و حاشيه كل (TE) در هر سه سال داشته‌اند. هم‌چنين در سطح سيما نيز شاخص تكه‌شدگي (SPLIT) در سال 1389 نسبت به سال 1379 كاهش جزئي داشته و سپس در سال 1400 افزايش پيدا كرده است. شاخص بزرگ‌ترين لكه (LPI) هم كاهش قابل توجهي در سال 1400 نشان داد، به‌طوري‌كه از مقدار 43/34 در سال 1379 به 34/81 در سال 1400 رسيده است.