بررسي تاثير تغييرات كاربري اراضي در يك دوره بيست سال بر ميزان فرسايش و رسوب حوضه رضي ‌چاي

فرسايش خاك يك مشكل جهاني است كه منابع آب و خاك را تهديد مي‌كند و تغييرات كاربري اراضي يكي از عوامل مهم در فرسايش خاك است. هدف از اين پژوهش ارزيابي اثر تغييرات كاربري اراضي بر فرسايش خاك در حوضه آبخيز رضي‌چاي مشگين‌شهر در استان اردبيل است. به‌منظور اجراي اين تحقيق ابتدا تصاوير ماهواره‌اي منطقه مورد مطالعه مربوط به سال‌هاي 1378 و 1398 و ماه خرداد از مركز تحقيقات زمين‌شناسي آمريكا دريافت و پس از تصحيحات اتمسفري و راديومتريك با استفاده از روش طبقه‌بندي نظارت‌شده به شيوه ماشين بردار پشتيبان اقدام به تهيه نقشه كاربري اراضي در هر دو سال شد. سپس به‌منظور برآورد ميزان فرسايش در هر دوسال از مدل RUSLE استفاده شد. جهت تجزيه و تحليل و توليد نقشه‌ها در اجراي اين تحقيق نيز از نرم‌افزارهاي SPSS 21، Excel، ArcGIS 5.4، Archydro و ENVI 5.3 استفاده شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه در طول بيست سال اخير كاربري‌هاي مرتع، زراعت آبي، باير در منطقه كاهش و در مقابل سطح اراضي زراعي ديم و مسكوني افزايش يافته است. در اين بين بيش‌ترين تغيير مربوط به افزايش 27/69 هكتاري اراضي زراعي ديم در منطقه مي‌شود. هم‌چنين نتايج بررسي تغييرات فرسايش نشان داد ميزان فرسايش از سال 1378 تا 1398 از 6/49 به 6/46 تن در هكتار در سال كاهش يافته است. نتايج اين تحقيق نشان داد كه علي رغم افزايش سطح اراضي زراعي ديم در منطقه به‌دليل كاهش سطح اراضي باير و تقويت پوشش گياهي در اين منطقه ميزان فرسايش به ميزان اندكي كاهش يافته است كه اين امر نشان دهنده تاثير تغييرات كاربري اراضي به‌خصوص تقويت پوشش گياهي در كنترل ميزان فرسايش در منطقه مورد مطالعه است.