ارزيابي قابليت‌هاي محيطي در شكل‌گيري قرارگاه‌هاي رفتاري در بستر فضاهاي شهري (نمونه موردي پياده‌راه شهر زنجان)

شكل‌گيري قرارگاه رفتاري با تكيه بر قابليت‌هاي محيطي، تداعي اصالت بخشيدن به شيوه‌هاي جديد ارزيابي كيفيت عيني است. براساس چنين هدفي، روش تحقيق توصيفي-تحليلي مبتني بر پيمايش ميداني قابليت‌هاي محيطي در شكل‌گيري الگوهاي رفتاري در پياده‌راه شهر زنجان است. جامعه آماري تحقيق حاضر شهروندان رهگذر و كسبه‌اي است كه به اهداف مختلف حضور داشته و تعداد آنها نامعلوم مي‌باشد. برحسب فرمول كوكران و با روش نمونه‌گيري تصادفي ساده، 340 نفر به عنوان نمونه مورد پرسش‌گري قرار گرفته‌اند. بدين ترتيب براي شناخت قابليت‌هاي فيزيكي-كالبدي پياده‌راه و تاثيرات ذهني- ادراكي شهروندان از آزمون آماري تي‌تك نمونه‌اي درنرم افزارSPSS وجهت نمايش حركات جمعيتي از نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. به منظور تعيين الگوهاي رفتاري افراد، چهار نوع الگوي مشاهده شده برروي عابران پياده اتخاذ شد و رصدها دريك زمان مشخص ساعات صبح وعصر درميان مردان و زنان در نظر گرفته شد. يافته‌ها نشان داد كه ميزان رضايت از قابليت‌هاي فيزيكي- كالبدي و ادراكي-شناختي متفاوت بوده است. متغيرهاي نشانه، بو و تناسب بصري به ترتيب با ميانگين 3/71 ، 3/18 و 3/10 بيشترين تاثير و متغيرهاي حس مكان، قلمرو، محصوريت و مبلمان به ترتيب با ميانگين 12/06، 2/12 ، 2/36 و 2/48 كمترين تاثير را در شكل‌گيري قرارگاه‌هاي رفتاري داشته‌اند. همچنين حركات جمعيتي نشان داد كه در معابر منتهي به پياده‌راه، فعاليت پياده‌روي و صحبت كردن بيش از ساير فعاليت‌ها مشاهده گرديده است. در ميان مردان بيشترين دوره تناوب رفتار در ساعات عصر و در ميان زنان در ساعات صبح رخ داده است. بدين ترتيب يكي از مهمترين اركان شكل‌گيري الگوهاي رفتاري موفق در فضاهاي شهري به ويژه پياده‌راه‌ها، توجه به جذابيت قابليت‌هاي محيطي فضا مي‌باشد.