مروري بر مطالعات سنسورهاي تشخيص‌دهنده خواب‌آلودگي راننده و ارائه روش‌هاي تركيبي تشخيصي و طرح مدل كارآمد

مقدمه: در سال‌هاي اخير خواب‌آلودگي راننده يكي از دلايل اصلي تصادفات جاده‌اي مي‌باشد كه مي‌تواند منجر به صدمات فيزيكي، مرگ‌ومير و تلفات قابل‌توجه اقتصادي شود. آمارها نشان مي‌دهد كه به يك سيستم مناسب براي آشكارساز وضعيت خواب‌آلودگي راننده موردنياز مي‌باشد، به‌طوري‌كه بتواند قبل از اينكه رويداد ناگواري اتفاق بيافتد هشدار لازم را بدهد. لذا اين مطالعه مروري با هدف بررسي مطالعات سنسورهاي تشخيص‌دهنده خواب‌آلودگي راننده و ارائه روش‌هاي تركيبي تشخيصي و طرح مدل كارآمد انجام گرفت. روش كار: اين مطالعه مروري توصيفي از طريق يك جستجوي نظام‌مند و با استفاده از كليدواژه‌هاي رانندگان و تشخيص خواب‌آلودگي در پايگاه‌هاي داده بين‌المللي شامل Scopus, Pubmed و  Web of Scienses انجام گرفت كه شامل جديدترين تحقيقات انجام‌شده مرتبط در اين زمينه از سال 2005 تا سپتامبر 2021 بود. همچنين ليست منابع مطالعات نهايي براي يافتن مطالعات بيشتر بررسي شد تا روش‌ها و مطالعات خاص (تيپيك) مورد اشاره واقع شوند و با يكديگر مقايسه شوند. يافته ها: به‌طوركلي محققان خواب‌آلودگي راننده را با استفاده از سه روش انـدازه‌گيري بر اساس وسيله نقليه، اندازه‌گيري رفتاري و اندازه‌گيري فيزيولوژيكي مورد ارزيابي قرار مي‌دهند. جزئيات و نحوه انجام اين اندازه‌گيري‌ها تأثير و تفاوت زيادي روي سيستم‌هاي موجود ايجاد مي‌كند. در اين مطالعه مروري، هر سه اندازه‌گيري ذكرشده با استفاده از سنسورهاي معين بررسي و همچنين مزيت‌ها و محدوديت‌هاي هر كدام موردبحث قرار گرفت. مقايسه شرايط رانندگي واقعي و شبيه‌سازي‌شده نيز موردبحث قرار گرفت. همچنين راه‌هاي مختلفي كه ميزان خواب‌آلودگي را به‌صورت آزمايشگاهي نشان مي‌دهد، موردبررسي قرار گرفت. درنهايت پس از مقايسه تحليلي بين روش‌هاي تشخيص خواب‌آلودگي، يك دياگرام پيشنهادي براي ارائه مدل كارآمد كه به‌صورت تركيبي بود ارائه شد. نتيجه گيري: به‌طوركلي مي‌توان بيان داشت كه با توجه به محدوديت‌هاي هريك از روش‌ها، نياز است كه با طراحي سيستم آشكارساز خواب‌آلودگي كه تركيبي از معيارهاي رفتاري، عملكردي و ساير اندازه‌گيري‌ها است، بتوان به‌دقت سطح هوشياري راننده را مشخص كرد. درنهايت اين مدل تركيبي (كارآمد) بايد در محيط شبيه‌سازي ساخته و تست شده باشد تا با ارسال هشدار به راننده‌اي خواب‌آلود از تعداد تصادفات جاده‌اي اجتناب شود.