الگوي داده-ستانده نيمه بسته با مصرف نيمه درونزا: مطالعه موردي براي ايران

الگوي داده-ستانده متعارف (باز)، صرفاً تعامل ميان واحدهاي توليدي را در نظر مي‏گيرد و مصرف خانوار را برونزا فرض مي‏كند. ميازاوا (1976) مدل داده-ستانده نيمه بسته را معرفي و با درونزا فرض كردن مصرف خانوار، ارتباط ميان بخش توليد و خانوار را لحاظ نمود. بدين ترتيب، در چهارچوب مدل ميازاوا، علاوه بر اثرات مستقيم و غيرمستقيم بخش‏هاي توليدي، اثرات القايي درآمد و مصرف نيز ايجاد مي‏شود؛ اما در عين حال، مصرف خانوار علاوه بر درآمد جاري، تابعي از عواملي نظير سطح مصرف قبلي و درآمد انتظاري نيز مي‎باشد. بنابراين، الگوي‌ داده-ستانده نيمه بسته‌ به سبب در نظر نگرفتن اين عوامل، ارتباط بين بخش خانوار و توليد را بيش از حد برآورد مي‎كند. بر همين اساس، چن و همكاران (2016) مدل داده-ستانده نيمه بسته جديدي ارائه كردند كه در آن، مصرف خانوار را به دو جزء برونزا و درونزا تفكيك نمودند. پژوهش حاضر، با استفاده از جدول داده-ستانده سال ۱۳۹۵ بانك مركزي ايران، به مقايسه نتايج حاصل از دو مدل ميازاوا و مدل چن و همكاران مي‏پردازد. در اين راستا، ابتدا ضرايب مصرف درونزا براي 12 گروه كالايي با استفاده از مدل فيلتر كالمن برآورد مي‏گردد. سپس، اين ضرايب براي ساخت مدل داده-ستانده نيمه‏بسته با مصرف نيمه‏ درونزا مورد استفاده قرار مي‏گيرد. سرانجام، ضريب مصرف درونزاي تخميني هر دسته از كالاها از طريق ماتريس رابط به ضريب مصرف درونزاي بخش‎هاي داده-ستانده تبديل مي‏شود. نتايج تحقيق، نشان مي‏دهد كه ضرايب ارزش افزوده مدل نيمه بسته با مصرف نيمه درونزا نسبت به ضرايب مدل نيمه بسته با مصرف كاملاً درونزا، كوچك تر و نتايج حاصل از آن به واقعيت نزديك‎تر است.