واكنش اكوتيپ‌هاي زيره سبز (Cuminum cyminum L.) به تنش خشكي در مرحله جوانه‌زني تحت شرايط دماي پايين

نوسان در ريزش نزولات جوي و كاهش دما، جوانه‌زني بذر زيره سبز را در كاشت پاييزه تحت تأثير قرار مي‌دهد. هدف از اين تحقيق، بررسي جوانه‌زني شش اكوتيپ زيره سبز در شرايط تنش خشكي در دماي كم بود. تيمارها شامل شش نمونه زيره سبز (پنج اكوتيپ تربت حيدريه، خواف، سبزوار، قائن، قوچان و رقم  RZ19هندي) و هفت سطح پتانسيل آب (صفر، 1-، 2-، 3-، 4-، 5- و 6- بار) بود. بذرها در داخل پتري‌ديش و تحت شرايط دمايي 13 درجه سانتي‌گراد قرار گرفته و سطوح خشكي با استفاده از پلي‌اتيلن گلايكول 6000 ايجاد شد. صفات اندازه‌گيري‌شده شامل درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، طول ريشه‌چه و طول ساقه‌چه بود. نتايج نشان داد كه اثر پتانسيل آب بر همه صفات مورد مطالعه معني‌دار (P≤0. 05) بود و بيشترين و كمترين درصد جوانه‌زني به‌ترتيب در پتانسيل‌هاي صفر و 6- بار مشاهده شد. اكوتيپ‌هاي زيره سبز در تمام صفات مورد بررسي با هم تفاوت معني‌داري (P≤0. 05) داشتند و بيشترين درصد جوانه‌زني در اكوتيپ‌هاي خواف و تربت حيدريه مشاهده شد. در اكوتيپ قوچان كاهش پتانسيل آب از صفر به 2- بار باعث كاهش 69 درصدي جوانه‌زني شد، در حالي‌كه در دو اكوتيپ قائن و سبزوار اين كاهش به‌ترتيب حدود 43 و 57 درصد بود. كاهش پتانسيل آب همچنين تأثير معني‌داري بر طول ريشه‌چه و ساقه‌چه اكوتيپ‌هاي زيره داشت. با توجه به رتبه‌بندي اكوتيپ‌ها بر اساس صفات مورد بررسي، اكوتيپ‌هاي خواف و تربت حيدريه بهترين امتياز را به خود اختصاص دادند و اكوتيپ قوچان در پايين‌ترين رتبه قرار گرفت.