مطالعه متابوليسم فتوسنتزي و سيستم آنتي‌اكسيداني سنبله و برگ پرچمي گندم نان تحت تنش خشكي

تنش خشكي، يكي از عوامل اصلي تجمع گونه‌هاي فعال اكسيژن (ROSs) در اندام‌هاي مختلف گياهان مي‌باشد. اين مسئله در كاهش عملكرد غلاتي همچون گندم تاثيرگذار است. سيستم آنتي‌اكسيداني كه شامل آنزيم‌ها و ژن‌هاي مختلفي است، مسئوليت سم‌زدايي گياهان از ROSها را بر عهده دارد. در مطالعه حاضر، تفاوت در ميزان فتوسنتزخالص (PN)، تعرق (E)، هدايت‌روزنه‌اي (gs)، كلروفيل (Chl)، ميزان‌نسبي‌آب (RWC)، فعاليت برخي آنزيم‌ها و سطح رونوشت ژن‌هاي آنزيمي دخيل در سيستم آنتي‌اكسيداني سنبله و برگ‌‌پرچمي گندم تحت شرايط آبياري‌كامل (FC) و تنش‌خشكي (DS) از 0 تا 25 روز پس از گرده‌افشاني بررسي شدند. طرح آزمايشي مورد استفاده بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار بود. متوسط ميزان پتانسيل آب خاك تيمار آبياري‌كامل در حد ظرفيت مزرعه و تيمار تنش‌خشكي بر اساس رسيدن به محدوده 70 درصد آب مورد نياز گياه تا حد ظرفيت مزرعه بود. سطوح رونويسي ژن‌هاي APX، DHAR، MDHAR وGR  با استفاده از qRT-PCR اندازه‌گيري شد. به‌طور كلي، سنبله به‌ويژه تا روز پنجم پس از گرده‌افشاني با ثبت مقادير (µmol) 4.5، (mmol) 0.36، (mmol) 49، (mg/g FW) 0.53 و (%) 90 به‌ترتيب براي پارامترهاي PN، E، gs، Chl و RWC، ظرفيت بالايي به‌منظور مقابله با تنش خشكي در قياس با برگ‌پرچمي داشت. تنش خشكي، عامل افزايش فعاليت‌هاي آنزيمي و بيان ژن سيستم آنتي‌اكسيداني، به‌ويژه در روزهاي 15 الي 20 پس از گرده‌افشاني بود و سنبله نسبت به برگ‌پرچمي افزون بر تجمع كمتر ROSها، درصد بيش‌تري از فعاليت آنزيمي و بيان ژن را داشت. اين نتايج حاكي از پتانسيل بيش‌تر سنبله نسبت به برگ پرچمي در مقابله با تنش خشكي بود.