عنوان مقاله :
اثرات نانو سيليس و ساليسيليك اسيد بر عملكرد دانه و اجزاي عملكرد در كشت مخلوط ذرت (Zea mays L.) و ماش سبز (.Vigna radiata L) در شرايط تنش خشكي
پديد آورندگان :
افضلي ، سحر دانشگاه تهران، دانشكدگان كشاورزي و منابع طبيعي , حسيني ، محمد باقر دانشگاه تهران، دانشكدگان كشاورزي و منابع طبيعي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , مامني ، ليلا سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - پژوهشگاه بيوتكنولوژي كشاورزي - بخش نانو تكنولوژي , احمدي ، علي دانشگاه تهران، دانشكدگان كشاورزي و منابع طبيعي - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
الگوي كشت , تك‌كشتي , كشاورزي پايدار , نانوكود , نسبت برابري زمين
چكيده فارسي :
خشكي از مهم‌ترين تنش‌هاي محيطي است كه رشد و عملكرد گياهان را تحت تأثير قرار مي‌دهد. استفاده از نانو ذرات مي‌تواند به‌عنوان راهكاري در تعديل اثرات تنش خشكي مؤثر واقع شود. بنابراين به‌منظور بررسي اثر الگوي كاشت، تنش خشكي و كاربرد نانوذرات سيليس و ساليسيليك اسيد بر عملكرد دانه و اجزاي عملكرد ذرت و ماش آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي دو بار خردشده بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال زراعي 99-1398 در مزرعه تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي كرج، دانشگاه تهران انجام شد. عامل اصلي تنش خشكي در دو سطح آبياري كامل (60 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A) و تنش خشكي (85 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A)، عامل فرعي پنج آرايش مختلف كشت: (كشت خالص ذرت (C100)، و تيمارهاي كشت مخلوط ذرت 80%: ماش 40% (C80: M40)، ذرت %80: ماش 60% (C80:M60)، ذرت 50%: ماش 50 % (C50:M50) و كشت خالص ماش (V100) و عامل فرعي-فرعي چهار تيمار نانوذرات سيليس (Si)+ ساليسيليك اسيد (Sa)، نانو ذرات سيليس ((Si، ساليسيليك اسيد تجاري (Sa) و شاهد (بدون كود: C) بود. محلول‌پاشي نانو ذرات نيز به‌صورت برگ مصرف انجام شد. نتايج به‌دست‌آمده نشان داد كه بيشترين عملكرد دانه ذرت در تيمار تك‌كشتي ذرت، كود تركيبي نانو Si + Sa و آبياري كامل به‌دست آمد كه 179 درصد بيشتر از كمترين تيمار (كشت مخلوط C50%:M50%، شاهد و تنش خشكي) بود. بيشترين عملكرد دانه ماش نيز در تيمار تك‌كشتي ماش، كاربرد كود تركيبي نانو Si + Sa و آبياري كامل به‌دست آمد. در نتايج آزمايش مشاهده شد در شرايط تنش خشكي كاربرد تيمارهاي تغذيه‌اي نسبت به عدم كاربرد آن‌ها منجر به افزايش عملكرد دانه و بيولوژيك در ذرت و ماش گرديد. بيشترين ميزان نسبت برابري زمين نيز در آبياري كامل و كشت مخلوط 60C80:M و تيمار كودي نانو Si + Sa(1.57) حاصل شد. با توجه به اين نتايج، استفاده از نانوكودها با توجه به ميزان اندك كود مصرفي و كاربرد ساليسيليك در كنترل تنش خشكي راهكار مناسبي براي كاهش نهاده‌هاي مصرفي و دستيابي به كشاورزي پايدار مي‌باشد. از طرفي كشت مخلوط ماش و ذرت با ايجاد تنوع و بهره‌وري بالاتر در استفاده از زمين به دليل توليد LER بيشتر از يك در شرايط تنش خشكي و آبياري كامل، مي‌تواند در شرايط تنش خشكي سودمند باشد.
عنوان نشريه :
پژوهشهاي زراعي ايران
عنوان نشريه :
پژوهشهاي زراعي ايران
