كنترل و پايش ردپاي كربن گامي در راستاي توسعه پايدار شهري (نمونه مورد مطالعه: شهر تبريز)

سوخت‎هاي فسيلي به همراه محل‎هاي دفن پسماند شهري منابع اصلي انتشار گازهاي گلخانه‎اي هستند. مطالعات نشان مي‎دهد كه يكي از مؤثرترين راه‌ها براي كاهش  CO2در جو، افزايش فضاي سبز در شهرها است. هدف از اين مطالعه، محاسبه و برآورد سرانه فضاي سبز موردنياز براي جذب ردپاي كربن حاصل از مصرف سوخت‎هاي فسيلي و محل دفن زباله‎ها است. محاسبه انتشار گازهاي گلخانه‎اي از محل دفن زباله براي اولين‌بار در برنامه‎ريزي شهري ايران مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفته است. اين پژوهش، به لحاظ هدف، كاربردي و به لحاظ روش، توصيفي - تحليلي مي‌باشد. داده‎هاي موردنياز اين پژوهش از گزارش‎هاي مربوط به مصرف سوخت‎هاي فسيلي و محل دفن زباله شهر تبريز به دست آمد. همچنين، از روش برآورد ارائه شده توسط وزارت نفت ايران براي محاسبه غيرمستقيم انتشار گازهاي گلخانه‎اي و مدل رياضي طراحي شده توسط آژانس حفاظت از محيط‌زيست ايالات متحده براي تخمين حجم گاز توليدي از محل لندفيل‎ها استفاده شد. يافته‎ها نشان داد كه حجم دي‎اكسيد‎كربن انتشاريافته از مصرف سوخت‎هاي فسيلي و محل دفن زباله در سال‎هاي 1392 تا 1398، به ترتيب 5850363، 5089094، 2839819، 2206225، 2355156 و 2763010 تن بوده است. محاسبه ردپاي كربن نشان داد كه سرانه فضاي سبز موردنياز براي جذب آن، 943 مترمربع مي باشد. اما حقابه زيست‌محيطي موردنياز براي تأمين آب اين مقدار از فضاي سبز باتوجه‌به بحران آبي موجود، وجود ندارد. بر همين اساس و با درنظرگرفتن پيشنهادهاي بين‌المللي، لازم و ضروري است كه بر روي انرژي‎هاي تجديدپذير به‌ويژه انرژي خورشيدي و بادي در راستاي كاهش انتشار گازهاي گلخانه‎اي به‌ويژه دي‎اكسيد‎كربن، سرمايه‎گذاري گردد. همچنين، ناوگان حمل‎و نقل عمومي هيبريدي بايد جايگزين خودروهاي بنزيني و گازوئيلي گردد.