هندسۀ علوم حديث با تأكيد بر تأسيس «فلسفۀ حديث» به مثابۀ دانش نوين

The Geometry of Hadith Sciences Emphasizing the Establishment of “Philosophy of Hadith” as a New Science

دانش‌هاي حديثي در گذر زمان به حسب نياز شكل گرفته‌اند، آينده‌پژوهي علوم حديث، حكايت از ضرورت توليد و پايه‌گذاري دو دانش ديگري به نام «فلسفۀ حديث» و «فلسفۀ علوم حديث» دارد. اين دو دانش، محصول دو نوع نگاه نسبت به حديث و علوم حديث است. فلسفۀ حديث از فلسفۀ‌هاي مضاف به امور و از دانش‌هاي درجه يك و فلسفۀ علوم حديث از فلسفۀ‌هاي مضاف به علوم و از دانش‌هاي درجه دو تلقي مي شود. هر كدام داراي نظام معرفتي خاصي است. تأسيس فلسفۀ‌هاي مضاف در دوران معاصر نه فقط نسبت به حديث و يا علوم حديث بلكه براي بخشي از علوم اسلامي، ضرورت دارد. پايه‌گذاري فلسفۀ حديث لزوما به معناي جديدبودن همۀ مفردات و مسائل آن نيست برخي از مباحث آن، در گذشته نيز كم‌وبيش مطرح بوده است. تعمق و نگاه جدي‌تر نسبت به مسائل بنيادين حديث در چينش و ساختار خاصي، همراه با تحليل، نقد و بررسي و افزودن مباحث نوين معاصر بر آن، با رويكرد تاريخي – منطقي، تأسيس فلسفۀ حديث را به مثابۀ دانش نوين، لازم ساخته است. هدف نگارنده نيز در اين مقاله، ساختارشناسي و تقسيمات هندسۀ علوم حديث و تكميل آن با افزودن دو دانش جديد با تاكيد بر چيستي و بيان ضرروت و أهم مسائل است. تبيين تفصيلي هر يك از مسائل فلسفۀ حديث، نيازمند پژوهش مستقل بعدي است.

Hadith sciences have been formed as needed over time. The future studies of hadith sciences indicate the necessity of producing and establishing two other sciences called “Philosophy of Hadith” and “Philosophy of Hadith Sciences”. These two sciences are the product of two types of views on hadith and the sciences of hadith. Philosophy of Hadith is considered as one of the relative philosophies to sciences and of the primary degree sciences and the philosophy of the sciences of Hadith is considered as one of the relative philosophies to the sciences and one of the secondary sciences. Each has a specific epistemological system. The establishment of relative philosophies in the contemporary era is necessary not only for hadith or hadith sciences but also for a part of Islamic sciences. Establishing the philosophy of hadith does not necessarily mean that all its contents and issues are new. Some of its topics have been more or less discussed in the past. A more serious reflection on the fundamental issues of hadith in a particular order and structure, along with analysis, critique and addition of new contemporary issues to it, with a historical-logical approach, has necessitated the establishment of the philosophy of hadith as a new science. The purpose of the author in this article is the structure and divisions of the geometry of hadith sciences and to complete it by adding two new sciences with emphasis on definition and expressing its necessity and important issues. A detailed explanation of each of the issues of the philosophy of hadith requires further independent researches.