گونه‌شناسي عقلانيت در گفتمان‌ علمي رضوي

فاقد عنوان لاتين

«عقلانيت» بنيادي‌ترين مفهوم در حوزه انديشه‌ورزي است. اين مفهوم در دو نگرش ديني و غيرديني، از اهميت شايان‌ برخوردار است. عقلانيت، بر فرضي كه غيرديني تفسير گردد، در گفتمانِ رضوي «موهبت الهي» است كه به ‌نوع بشر اعطا شده و جوهر وجود او را تشكيل مي‌دهد. عقلانيت ‌ديني، اما مبتني بر معارف قرآن و سنت است و از سوي عقلانيت ‌وحياني حمايت مي‌شود. هدف مقاله، تبيين مفهوم عقلانيت و گونه‌شناسي آن در گفتمان‌هاي علمي(روايات عقل‌محور) رضوي است. در اين تحقيق، آن دسته از روايات رضوي مورد خوانش قرارگرفته‌اند كه مفاهيم «تعقّلْ»، «تفكرْ» و «تعلّمْ» را مورد بحث قرارداده‌اند. گونه‌هاي عقلانيت كه از اين روايات استنباط شده‌‌، عبارتند از: عقلانيت ‌فطري، عقلانيت ‌عِلمي، عقلانيت ‌ديني، عقلانيت‌ عملي و عقلانيت ‌اعتدالي. مهم‌ترين يافته‌هاي اين طرح، شناسايي و تحليل مفاهيم مختلفِ عقلانيت است كه از اين نوع روايات اصطياد شده‌اند. عقلانيت مورد نظر روايات رضوي، اما عقلانيت جزئي نيست، بلكه سطح بالاتر، عميق‌تر و اعم از آن، يعني عقلانيت كلي/شهودي است كه شامل عقل جزئي هم مي‌شود. روش پژوهش، تحليلي- توصيفي است.

فاقدچكيده لاتين