تبيين قرائت شيخ احمد احسايي از معاد جسماني بر اساس جسم هورقليايي

فاقد عنوان لاتين

شيخ احمد احسايي (م 1241ق) در كنار عالم مجردات (ملكوت) و ماديات (ملك)، عالم ديگري به نام «عالم هورقليا» قائل است. او مبتني بر همين ديدگاه كلامي، نظريۀ «هورقليايي بودن بدن اخروي» انسان را مطرح كرد و به تبيين «معاد جسماني» پرداخت. احسايي طبق مبناي خود براي انسان دو جسم و دو جسد قائل است؛ جسد عنصريِ متشكل از اعراض دنيوي و جسد هورقليايي كه پيش از مرگ در باطن جسد اول نهفته است و با زوال آن باقي مي‌ماند. اين جسد از نظر احسايي، همان طينتي است كه انسان از آن آفريده شده و در روايات بازتاب فراوان دارد. جسم لطيفي كه حامل روح در عالم برزخ تا نفخ صور اول است و جسم لطيف هورقليايي كه قبل از مرگ در دل جسم اول نهفته بوده و پس از مرگ به‌صورت مستدير باقي مي‌ماند و در قيامت محشور مي‌شود. بدن اخروي كه متشكل از جسم دوم و جسد دوم است، همان بدن دنيايي است، با اين تفاوت كه بدن دنيايي كثيف و متراكم است، ولي بدن اخروي تصفيه شده و لطيف است. وي از همين‌جا نتيجه مي‌گيرد كه به معاد جسماني برخاسته از متن شريعت اسلامي معتقد است. اين تحقيق با روش توصيفي تحليلي، جوابي براي اين سؤال اصلي فراهم كرده كه «احسايي، معاد جسماني را چگونه با نظريۀ هورقليايي بودن جسم اخروي، تبيين و اثبات مي‌كند».

فاقد چكيده لاتين