اعتبارسنجي روايات آخرالزماني مربوط به خسف شهر بصره

خسف شهر بصره، به عنوان يكي از رويدادهايي كه در آخرالزمان رخ مي‌دهد، از روايات مورد توجه محدثان از قرون اوليه صدر اسلام به بعد بوده است. خسف به معناي فرورفتن، تاريكي و ناپديد شدن؛ يكي از نشانه‌هاي حتمي ظهور در روايات شمرده شده است. در مورد خسف بصره سه گونه روايت نقل شده ‌است: 1. خسف بصره هم زمان با خسف برخي از شهرهاي ديگر؛ 2. خسف بصره به تنهايي؛ 3. غرق شدن شهر بصره در آب. براساس اين روايات شهر بصره پس از خسف ويران و نابود مي‌شود. موضوع اين روايت نخستين بار در نهج البلاغه آمده است. تعداد قابل توجهي از منابع روايي اهل سنت و برخي از منابع شيعي بدون توجه به معيارهاي اعتبارسنجي، اين روايات را نقل كرده‌اند. امروزه نيز برخي درصدد اعتبار سنجي برخي علايم ظهور از جمله خسف بصره برآمده‌اند ولي هيچكدام بررسي جامع و كاملي در اين زمينه ارائه نداده‌اند. اين تحقيق درپي پاسخ به اين سؤال است كه روايات خسف بصره چه مقدار اعتبار داشته و مي‌توان بر آن‌ها تكيه كرد؟ در اين مقاله با روش توصيفي- تحليلي به اين مهم پرداخته شده است. ضعف سند از عمده اشكالاتي است كه اين روايات از آن رنج مي‌برند. نتايج به دست آمده از بررسي اين روايات نشان مي‌دهد بيشتر آن‌ها از نظر سند ضعيف بوده و نمي‌توان به آن‌ها استناد كرد.