پديد آورندگان :
علوي فومني، فاطمه فاقد وابستگي سازماني , قلي پور سليماني، علي دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت - گروه مديريت بازرگاني، رشت، ايران , رضائي كليدبري، حميدرضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت - گروه مديريت دولتي، رشت، ايران
كليدواژه :
رفتار خريد , پلاستيك , بسته‌بندي سبز , پيامد , آميخته
چكيده فارسي :
مقدمه: وضعيت زيست‌محيطي حاكي از آن است كه جهان بحران آلودگي پلاستيكي دارد، از آنجايي‌كه صنعت بسته‌بندي ارتباط نزديكي با حفاظت از محيط‌زيست و توسعه پايدار دارد بسته‌بندي سبز يك روش جديد مصرف‌كنندگان براي دستيابي به تعادل بين رشد اقتصادي و توسعه زيست‌محيطي است، هدف پژوهش حاضر بررسي پيشايندها و پيامدهاي رفتار خريد مصرف‌كنندگان در انتخاب بسته‌بندي‌هاي سازگار با محيط‌زيست است.
روش پژوهش: پارادايم انجام پژوهش تفسيري، رويكرد آن با اﺳﺘﻔﺎده از روش‌هاي آميخته و طرح پژوهش كيفي - كمي متوالي است. جامعه آماري بخش كيفي، پژوهش‌گران دانشگاه و فعالان محيط‌زيست هستند كه نمونه‌گيري به روش هدفمند از طريق مصاحبه نيمه ساختاريافته با 13 نفر از خبرگان بود، كدگذاري داده‌ها با نرم‌افزار مكس كيو دا در سه مرحله انجام شد. در بخش كمي نمونه‌گيري به روش غير احتمالي در دسترس و داده‌ها از بين 369 نفر از مصرف‌كنندگان با نمونه‌گيري از هايپرماركت‌ها و فروشگاه‌هاي بزرگ در سطح شهر رشت گردآوري شده است. آلفاي كرونباخ و پايايي تركيبي براي همه‌ي سازه‌ها بالاي 7/0 است، روايي همگرا شاخص ميانگين واريانس استخراج شده از 0/5 بزرگ‌تر است. مدل با استفاده از مدل‌سازي معادلات ساختاري با نرم‌افزار PLS مورد آزمون قرار گرفت.
يافته‌ها: نتايج كدگذاري داده‌ها در بخش كيفي به شناسايي 259 كد اوليه منجر شد كه با توجه به نظريه داده بنياد، مدل پارادايمي پژوهش شكل گرفت. مقوله‌هاي باور زيست‌محيطي، دغدغه سلامتي، نگرش سبز و هنجار ذهني در زمره مقوله‌هاي علي بر ايجاد رفتار خريد سبز مصرف‌كنندگان تأثيرگذار هستند كه منجر به پيامدهايي نظير افزايش سطح سلامتي، توسعه و رشد عملكرد سازمان، سبك زندگي سبز، ترجيح خريد و افزايش تكرار خريد محصولات داراي بسته‌بندي سبز مي‌گردند. در بخش كمي سنجش فرضيه‌ها نشان داد كه باور زيست‌محيطي به ميزان 0/308، دغدغه سلامتي به ميزان 0/164، نگرش سبز به ميزان 0/168 و هنجار ذهني به ميزان 0/614 بر رفتار خريد سبز مصرف‌كنندگان تأثيرگذار هستند. تأثير رفتار خريد سبز مصرف‌كنندگان برافزايش سطح سلامتي به ميزان 0/550، توسعه و رشد عملكرد سازمان به ميزان 0/578، سبك زندگي سبز به ميزان 0/576، ترجيح خريد به ميزان 0/236 و افزايش تكرار خريد محصولات داراي بسته‌بندي سبز به ميزان 0/348 مورد تأييد قرار گرفت.
نتيجه‌گيري: پيشنهاد مي‌گردد دولت، سازمان‌هاي فعال در حوزه محيط‌زيست و مديران كسب‌وكار با فراهم‌سازي راهكارهايي جهت تقويت پيشايندهاي تأثيرگذار بر رفتار خريد محصولات داراي بسته‌بندي سبز زمينه را براي ارتقاي پيامدهاي حاصل از آن ايجاد نمايند.
چكيده لاتين :
Introduction: Environmental status indicates that the world is in a plastic pollution crisis. Since the packaging industry is closely linked to environmental protection and sustainable development, green packaging is a new way for consumers to achieve a balance between economic growth and environmental development. and the consequences of consumers' purchasing behavior in choosing environmentally friendly packaging.
Research Method: The paradigm of conducting interpretive research, its approach is using mixed methods and sequential qualitative-quantitative research design. The statistical population of the qualitative section is university researchers and environmental activists, sampling was done in a targeted way through semi-structured interviews with 13 experts, data coding was done with Max Q.D.A software in three stages. In the quantitative part, non-probability sampling is available and data is collected from among 369 consumers by sampling from hypermarkets and large stores in Rasht city. Cronbach's alpha and composite reliability for all constructs are above 0.7, the convergent validity of the extracted average variance index is greater than 0.5. The model was tested using structural equation modeling with PLS software.
Results: The results of coding the data in the qualitative part led to the identification of 259 primary codes, which formed the paradigm model of the research according to the foundational data theory. The categories of environmental belief, health concern, green attitude, and mental norm are among the causal categories that influence the creation of green purchasing behavior of consumers, which leads to consequences such as increasing the level of health, development and growth of the organization's performance, green lifestyle, purchasing preference, and increasing the repetition of purchasing products. They have green packaging. In the quantitative part, the hypothesis test showed that environmental belief at the rate of 0.308, health concern at the rate of 0.164, green attitude at the rate of 0.168 and mental norm at the rate of 0.614 have an effect on consumers' green purchasing behavior. The effect of consumers' green purchasing behavior on increasing the level of health by 0.550, development and growth of the organization's performance by 0.578, green lifestyle by 0.576, purchasing preference by 0.263 and increasing the frequency of purchasing products with green packaging to the rate of 0.348 was confirmed.
Conclusion: It is suggested that the government, organizations active in the field of environment and business managers provide solutions to strengthen the antecedents influencing the purchasing behavior of products with green packaging to create the basis for improving the consequences of it.
