كتابشناسي سفرنامه هاي حج در مغرب اسلامي

اهالي مغرب (شامل چهار كشور تونس، الجزائر، مراكش و ليبي) سهمي ويژه در شكل‌گيري سفرنامه‌نويسي حج دارند. ميراث مكتوب حجگزاري اهالي مغرب نشان‌دهنده ميزان اهتمام و تلاش حجگزاران مغربي در حفظ و نگهداشت خاطره سفر حج در پيشروند تاريخ فرهنگي آنهاست. مقاله حاضر در صدد ارائه فهرستي توصيفي از سفرنامه‌هاي موجود (در دسترس) اهالي حجگزار مغرب از آغاز تا دوره معاصر است. مجموع سفرنامه‌هاي شناسايي ‌شده شامل 108 سفرنامه چاپي و مخطوط است كه بر اساس عنوان منظم شده و مشخصات كتابشناسي هر يك، به همراه توصيفي مختصر آمده است. نيز ذيل هر سفرنامه، پژوهش‌هاي انجام‌شده زير عنوان «آثار پژوهشي پيرامون اين موضوع» گنجانده شده است.