ترديدهاي شيخ بهايي در همكاري با دولت صفوي

Sheikh Bahai's hesitations concerning cooperation with the Safavid government

تشكيل دولت صفوي و رسميت يافتن مذهب شيعه در ايران موجب حضور علماي شيعه حتي از سرزمين‌هاي اطراف در ايران گرديد به‌ويژه در دوران شاه‌طهماسب كه تعداد زيادي از علماي جبل عامل به دربار او روي آوردند و صاحب مقامات برجسته مذهبي شدند و اكثراً به همكاري با دولت صفوي پرداختند و نسل دوم و سوم اين علما در دهه‌هاي بعد همچنان با حكومت صفوي همكاري داشتند. شيخ بهايي از نسل علماي جبل عامل است كه در دوران سلطنت شاه‌عباس اول مقام شيخ‌الاسلامي كه بالاترين مقام مذهبي بود را بر عهده داشت او به‌عنوان يك عالم برجسته شيعه در عين همكاري با دولت صفوي ولي (در برخي آثارش) با شك و ترديد به اين همكاري مي‌نگرد و حتي از آن به‌عنوان شرك ياد مي‌كند. اين مقاله با روش توصيفي و تحليلي درصدد است با استفاده از منابع تاريخي ابتدا تصويري از حكومت صفوي در دوران سلطنت شاه‌عباس اول ارائه داده سپس به تحليل عملكرد شيخ بهايي و تعامل او با دولت صفوي بپردازد.

Safavid state formation and the recognition of the Shiite religion in Iran led to the presence of Shiite scholars even from the surrounding lands in Iran, especially during the reign of Shah Tahmasb, when many scholars of Jabal Amel turned to his court and became prominent religious officials, mostly in cooperation with the Safavid government. an‎d the second and third generations of these scholars continued to cooperate with the Safavid government in the following decades. Sheikh Baha'i is a descendant of the Jabal Amel scholars who held the position of the highest religious official during the reign of Shah Abbas I. As a prominent Shiite scholar, he collaborated with the Safavid government, but He looks at it and even mentions it as polytheism. Using descriptive and analytical methods, this article uses historical sources to first present a picture of the Safavid rule during the reign of Shah Abbas I and then to analyze the performance of Sheikh Baha'i and his interaction with the Safavid state.